Diversiteit: geen quick-fix voor arbeidsmarktkrapte – Inclusie: de sleutel voor de volgende fase van de maritieme sector

- , , door

Het spreekt voor zich: als we organisaties zo divers mogelijk inrichten dan lossen we de krapte op de arbeidsmarkt vanzelf op. Uit een verkenning op diversiteit en inclusie binnen de maritieme sector blijkt echter wat anders. Diversiteit en inclusie leven op gespannen voet met elkaar. Want ben jij je wel bewust van eigen vooroordelen? Wat is er nodig om verder te komen op het gebied van sociale vraagstukken in een behoorlijk technische sector? En hoe zorgen we dat mensen zich uitspreken en de leiding nemen ook zonder formeel deze rol te hebben? Seriena Bal, Program Director bij Crest Collective, schreef voor Maritime Delta een blog over diversiteit en inclusie. 

Verschillend en complementair: diversiteit en inclusie

Om met het slechte nieuws te beginnen: meer diversiteit is geen quick-fix voor de huidige arbeidsmarktvraagstukken. En uit verschillende gesprekken maak ik op dat die hoop wel leeft. Om te begrijpen waarom sturen op alleen diversiteit niet werkt, eerst de definities

Diversiteit: hiermee bedoelen we binnen organisaties vaak meetbare criteria zoals geslacht, leeftijd, etniciteit, seksuele voorkeur etc. (Interventies in de directiekamer, 2021)

Inclusie, of inclusiviteit, gaat over wie ergens aan mag meedoen, wie mag meepraten en wie meebeslist. En wie vooral niet. (Jam Cultures, 2018)

We moeten aan de slag met sociale innovatie. Na jaren van hele gave technische innovaties komen we op een plateau terecht. Complexe projecten, nieuwe klanten, maatschappelijke druk. De roep om samenwerking klinkt luid maar over de schaduw van je ego stappen is niet eenvoudig.

Tijdens het Maritime Delta Diner vorige week kwam het meerdere keren ter sprake: we moeten andere doelgroepen aantrekken, promo filmpjes zouden verschillende culturen moeten laten zien, promotie kansen zouden voor m/v/x gelijk moeten zijn. Er werd een mooi plaatje geschetst over waar we naartoe zouden moeten.

Het probleem van dit plaatje? Een onderzoek van RSM Discovery toont aan dat zonder een inclusieve cultuur, diversiteit meestal nadelig uitpakt voor teamprestaties. Samenwerken met mensen die anders zijn dan jij is nu eenmaal uitdagender dan met gelijkgestemden.

Het goede nieuws is dat wanneer een organisatie aandacht geeft aan inclusie en meer diversiteit hier logischerwijs uit volgt, dit de team en bedrijfsprestaties wel degelijk ten goede komt (aangetoond onder bijvoorbeeld inclusieve investeringsmaatschappijen) én de pool van potentiële medewerkers dus groter wordt.

Diversiteit is een fantastisch iets om als organisatie na te streven, míts je inclusie met evenveel toewijding nastreeft – Seriena Bal, Program Director bij Crest Collective

Mijn feministische vooroordelen

Dus wat is er nodig om verder te komen op gebied van inclusie, diversiteit en breder: sociale vraagstukken binnen een behoorlijk technische sector? Tijdens de verkenning ontdekte ik dat inclusie vooral begint bij jezelf. Zo ben ik redelijk feministisch en denk open-minded te zijn. Als ik bewust ben van mijn gedachten neig ik naar vooroordelen richting mensen die bijvoorbeeld vinden dat vrouwen meer zorgtaken horen te dragen dan mannen. Mijn veroordelende gedachte over deze persoon is absoluut niet open-minded, eigenlijk een blinde vlek en daarmee heb ik mijn eigen ‘bias’/ vooroordeel te pakken.

De basis van inclusie is om je open te stellen voor andere(n), meningen, achtergronden, culturen en invalshoeken. En vooral waar het schuurt, met mensen die je niet snel tot je vriendengroep zou rekenen en je misschien denkt ‘maar hier kán ik het niet mee eens zijn’. De vervolgstap is bewust te zijn van eventuele (voor)oordelen, de verschillen te waarderen en vervolgens te kijken op welke manier deze van waarde zijn. Bijvoorbeeld binnen een projectteam of organisatievraagstuk.

Seriena Bal is Program Director bij Crest Collective

Seriena Bal aanwezig op het Maritime Delta Diner 2023

En wat kun je hier dan mee doen?

Benieuwd naar jouw vooroordelen? Harvard ontwikkelde verschillende tests: bijvoorbeeld vooroordelen over leeftijd, fysieke beperkingen, gender, huidskleur, etniciteit, religie en meer.

En dan? Vervolgens ga je het gesprek hierover aan met collega’s. Je spreekt je uit wanneer je merkt dat er te veel vanuit één groep gedacht wordt, stelt vragen over hoe jullie als organisatie inclusie zien en invulling willen geven.

Er is veel onderzoek gedaan naar hoe inclusie werkt binnen organisaties, deze twee onderzoekconclusies zijn voor de meeste goed in dagelijks werk te integreren:

  1. Stimuleer collega’s en teamleden om hun persoonlijke perspectief volledig te delen (oogst de voordelen van diversiteit
  2. Benadruk de toegevoegde waarde van verschillen binnen het team/de organisatie (cultiveer een mindset die de waarde van diversiteit benadrukt)

Op woensdag 8 maart, Internationale Vrouwendag, zetten we het gesprek voort op de maritieme bijeenkomst “Practical tools for inclusive networking.” Dit zou een mooi beginpunt kunnen zijn om meer over het onderwerp te horen en het gesprek aan te gaan met anderen uit de sector.

En bij deze een open uitnodiging, bij voldoende animo organiseert Maritme Delta een aantal rondetafel gesprekken over sociale innovatie, diversiteit en inclusie. Een praktische insteek om het gesprek op gang te krijgen en te zorgen dat we verder komen dan alleen het ‘mooie, diverse plaatje’.

Om de discussie met punt 1 te beginnen, een uitnodiging om jouw perspectief volledig te delen. Hoe denk jij hierover?

Mail Seriena Bal met al je vragen over de verkenning.

 

Elemental Water Makers, a solution to make seawater drinkable

- door

This labelled clean technology uses renewable energy to desalinate seawater.

If you are a woman living in a remote village in Africa, you could be spending up to three hours a day fetching water for your family. Maybe your children would come along to help you, missing school. The water you would get from a local pond or well would be dirty, making your children sick. But since the only alternative, water for sale brought from afar, is unaffordable, you would have no choice but to continue.

This situation is typical for many poor communities around the world suffering from water scarcity. One of them is the village of Efoetsy in Madagascar. Located on the dry South-Western coast of the island, it gets less than 400 mm of rain per year. The villagers survive by farming, fishing, and picking fruit and vegetables. However, even this lifestyle is becoming difficult to maintain due to droughts and water scarcity.

Years ago, Dutch engineer Sid Vollebregt was on a trip in Madagascar and was struck by the suffering he saw caused by lack of access to freshwater. Back in the Netherlands, he decided to do something about it.

The water crisis

About 70 percent of the Earth’s surface is covered by water, but most of it is saline. According to the National Geographic, only 2.5 percent of all water on our planet is fresh, and only 1 percent of that is easily accessible (the rest is in snow and glaciers). Most of this freshwater needs to be purified to be safe for human consumption.

With a rapidly growing population, it is no surprise that millions of people in the world do not have access to safe drinking water. Experts estimate that about 4 billion people, or two-thirds of the world’s population, experience “severe water scarcity” for at least a month of a year. Half a billion people experience it all year round.

Lack of access to safe freshwater creates or contributes to a host of problems. The most obvious one is disease. People who do not have access to safe drinking water have to get their water from unreliable sources, which often makes them sick. The World Health Organization (WHO) estimates that at least 2 billion people globally drink water from sources contaminated with feces.

Another problem is that people, often women and girls, must travel long distances to get to these water sources. This takes time that could have been spent studying (for children) or working, thus trapping communities in a cycle of poverty. Women and girls are also in danger of being attacked during these long walks.

Many communities facing water scarcity do have access to an abundant water source – the sea. Seawater is not suitable for human consumption, but a solution does exist: desalination.

Making seawater potable

Desalination is the process of removing salt from seawater, making it drinkable. This is done either by boiling the water and collecting the vapor (thermal) or by pushing it through special filters (membrane). The problem is that this process requires vast amounts of energy, making it unaffordable for impoverished communities and exacerbating climate change. Still, the world’s growing population and the demand for potable water mean that the market for desalinated water is expected to grow, at about 9% per year in the next five years, according to one estimate.

Sustainable desalination

Back in the Netherlands, Vollebregt enlisted his friend and fellow engineering student Reinoud Feenstra to work on developing a desalination technology powered by renewable energy.

The result was a system that relies on solar or other renewable energy to treat water, thus making desalination carbon-free. This makes it both much more affordable and sustainable. The engineers founded a company to help spread their invention, called Elemental Water Makers.

The company’s award-winning patented technology provides off-grid solar-powered desalination to communities experiencing water scarcity around the world. It is used both by private businesses, such as island resorts, and communities, such as the one in Madagascar.

Elemental water chart

For all the life-changing potential of desalination technology, there are usually two key concerns about it. One is energy – traditional desalination uses a lot of it, thus contributing to the vicious cycle of energy use, leading to climate change, leading to or exacerbating water scarcity. Solar desalination breaks this vicious cycle, creating a carbon-free source of freshwater.

The other concern is brine. Brine, the byproduct of desalination, is highly concentrated salt water. It is usually pumped back into the sea and, because of its high concentration, is damaging to the marine ecosystem. The technology used by Elemental Water Makers addresses this by applying a low recovery ratio to the seawater – meaning that the brine is only slightly saltier than the original seawater. Additionally, because of the small scale of the projects, there is no single dumping spot with a high concentration of pollution. Having many small-scale projects instead of a few large ones not only minimizes the impact on the marine ecosystem but also increases resilience.

Safe, sustainable water for Efoetsy

Now Elemental Water Makers has brought its technology to Madagascar. Through the Elemental Water Foundation, its charity arm, and supported by several non-profit organizations, the company has just built an off-grid solar desalination plant in the village of Efoetsy. The plant produces 15,000 liters of safe drinking water per day and employs local workers to maintain it and sell the water. A 20-liter jerrycan produced by the plant costs 80 percent less than one brought in from afar, making it affordable. This means women and children do not need to spend hours fetching water anymore, focusing instead on school, home, or work. And because the water is safe to drink, the community will be much healthier. All with the power of the sea and sun.

Written by Orange Bird Agency 

Masterplan voor emissieloze scheepvaart Maritime Delta

Masterplan voor een emissieloze maritieme sector

- door

Dertig emissieloze schepen in 2030. Dat is het doel van het ‘Masterplan voor een emissieloze maritieme sector’ en vormt daarmee de aanloop naar lange termijn schaalvergroting van de vergroening van de Nederlandse scheepvaart.

Centraal in het plan staan de financiering en ontwikkeling van technologieën om nagenoeg 100% emissieloze schepen in de vaart te brengen, onder andere door een dertigtal pilotprojecten op te zetten voor zowel zee- als binnenvaart. Bijzonder is de rol van Defensie en Rijkswaterstaat, die als launching customer willen deelnemen aan dit traject.

Het herstel na de coronapandemie biedt een kans op versnelling van de maritieme energietransitie. “Nederland moet wereldleider worden op het gebied van duurzame scheepsbouw en scheepvaart”, aldus Rob Verkerk, voorzitter van Nederland Maritiem Land. “Met dit initiatief vaart de Nederlandse overheid als eerste met emissieloze schepen en versterken we onze internationale concurrentiepositie.”

Achtergrond
De Nederlandse maritieme sector, inclusief de zee- en binnenhavens, staat borg voor circa 680.000 banen en 72 miljard euro per jaar aan toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie.” De wereld staat voor een enorme verduurzamingsopgave. De scheepvaart is geen uitzondering op de benodigde energietransitie naar een klimaatneutrale samenleving. In 2019 sloot de minister van Infrastructuur en Waterstaat een nationale Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens. In de green deal zijn ambities en doelen opgenomen om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Het maritiem masterplan volgt deze op als een concrete roadmap naar 2030.

6 mei: Webinar R&D-regeling Maritiem Masterplan
Op donderdag 6 mei aanstaande van 13:30 tot 15:30 uur organiseert Nederland Maritiem Land een tweede webinar over het Maritiem Masterplan.

Dit keer staan we uitgebreid stil bij de Research & Development-regeling die naar verwachting op 17 mei a.s. opengaat en half augustus zal sluiten. Tijdens het webinar staan twee onderwerpen centraal: de inhoud van de R&D-regeling en uw vragen daaromtrent en mogelijke projecten binnen het R&D-programma. Wij zullen stil staan bij de thema’s van de consortia in wording en toelichten welke onderzoekslijnen verdere kansen bieden.

Voor aanmelden klik hier.

Maritiem TechPlatform Maritime Delta

Maritiem TechPlatform – RIF aanvraag gehonoreerd!

- door

Dwars door alle ruwe wateren rondom corona en veel eerder dan verwacht, is onze RIF opschalingsaanvraag Maritiem Techplatform (MTP) gehonoreerd!

Dit betekent dat de subsidie wordt verleend en wij definitief met elkaar aan boord stappen om de doelstellingen die we samen met u gedefinieerd hebben, te realiseren. We kunnen de hybride leeromgevingen gaan inrichten, een practoraat opzetten en het maritieme onderwijs innoveren. Goed nieuws dus voor de (toekomstige) werkers in de maritieme maakindustrie!

Grote dank aan alle betrokken partijen voor de steun en input die geleverd zijn de afgelopen periode. We zien vol vertrouwen de toekomst tegemoet.

Meer lezen over het Maritiem TechPlatform? Klik hier.

Maritime Delta Datawerf

Stappen in datamaturiteit. MKBer? Uw mening telt!

- door

Data wordt gezien als de nieuwe olie. Slim gebruik van data kan leiden tot meer omzet, kostenreductie maar ook tot sneller en efficiënter produceren. Welk bedrijf wil dat nu niet? Het klinkt aanlokkelijk, maar in de praktijk blijkt dat nog weinig bedrijven de waarde uit hun data weten te halen.

De gemeente Rotterdam onderzoekt daarom samen met haar partners hoe het MKB-bedrijven kan ondersteunen bij het nemen van de volgende stappen met data-gedreven oplossingen. Tijdens het Datawerf webinar op 18 februari jl. zijn de eerste plannen van een programma dat u op weg kan helpen met data-gedreven business cases gepresenteerd. Bent u benieuwd naar de visies en ervaringen uit dit webinar dan kunt u die hier vinden.

Reden van onderzoek
Voordat het programma van start gaat willen wij middels een vragenlijst en een reeks interviews achterhalen wat de belangrijkste behoeften en ook belemmeringen zijn in het werken met data binnen het maritieme MKB en haar toeleveranciers. Een eventueel subsidieprogramma kan hierdoor beter op uw praktische vraagstukken inspelen.

Uw mening is dus belangrijk! 

  • Werkt u voor een maritiem MKB-bedrijf?
  • Of voor een toeleverancier aan de maritieme industrie?
  • Is uw organisatie gevestigd in de provincie Zuid-Holland?

Vul dan de vragenlijst in, het invullen kost slechts 8 minuten van uw tijd.

Klik hier voor de link naar de vragenlijst

Met de vragenlijst brengen wij in kaart welke behoeften er leven binnen het maritieme MKB en maken wij een inschatting van de volwassenheid van bedrijven in het werken met data. De vergelijking van bedrijven in de sector komt aan het einde van het onderzoek beschikbaar voor de deelnemers. Hiermee kunt u zien hoe u zich verhoudt ten opzichte van andere bedrijven in de sector en welke kansen er voor u liggen om de volgende stap te zetten.

Bij voldoende animo en aanknopingspunten is het plan om nog voor het einde van dit jaar te starten met een pilot. In de pilot worden er financiële middelen en onafhankelijke experts op het gebied van werken met data beschikbaar gesteld. Als de pilot een succes is start in 2022 vervolgens het volledige programma. Geef daarom aan of u op de hoogte wilt blijven van het subsidieprogramma. Samen maken we de volgende stap in het komen tot datagedreven oplossingen voor de maritieme industrie.

Deze vragenlijst is een initiatief van Gemeente Rotterdam in samenwerking met Maritime Delta, Innovation Quarter en NMT.

 

 

Inspiratie voor jouw carrière in de maritieme, offshore en energiesector

- door

Altijd al willen weten welke bedrijven de meest inspirerende en innovatieve projecten uitvoeren? Bekijk dan via NavingoCareer.com welke ondernemingen zich in de maritieme, offshore energiesector bevinden. In deze sector vind je namelijk grootse projecten in bijvoorbeeld scheepsbouw, offshore wind en de energietransitie.

Door de verhalen te lezen en video’s te bekijken krijg je een goed beeld van een carrière in deze avontuurlijke wereld. Voor het vijftiende achtereenvolgende jaar kun je via de digitale Navingo Career Guide als student, werkzoekende of geïnteresseerde alles vinden over deze innovatieve sector, waar bedrijven staan te springen om gemotiveerd talent.

Carrièremogelijkheden op elk niveau
Door het vertellen van persoonlijke verhalen en het delen van inspirerende video’s laten bedrijven via de digitale Navingo Career Guide wat zij als werkgever te bieden hebben en naar wie zij op zoek zijn. “We zoeken mensen die het gaaf vinden om in een innovatieve omgeving te werken aan de uitdagingen rondom de energietransitie”, aldus een van de professionals aan het woord in de Navingo Career Guide. Deze uitdagingen bieden carrièremogelijkheden op elk niveau voor zowel ambitieuze starters, young professionals als experts in hun vakgebied van binnen en buiten de sector. Je vindt in elke bedrijfspresentatie in de Navingo Career Guide ook informatie over de gewenste opleidingsniveaus, carrièrefases en de openstaande functies binnen de onderneming.

Online Navingo Career Platform
De Navingo Career Guide is volledig digitaal geïntegreerd in het online Navingo Career platform: www.NavingoCareer.com. Je kunt in de Guide makkelijk filteren op sub-sectoren en zo de bedrijven vinden in bijvoorbeeld Havens, Jachtbouw, Offshore en Logistiek. Op het online platform zijn naast de bedrijfspresentaties en nieuws uit de sector ook de laatste vacatures uit de maritieme, offshore en energiesector te vinden. Dit alles is zowel in het Nederlands als in het Engels te lezen. Of je nou actief op zoek bent naar een baan of  je aan het oriënteren bent op je carrièremogelijkheden, via NavingoCareer.com krijg je een goed beeld van de opties die deze avontuurlijke wereld je biedt.

Foto: Courtesy Hendrik Veder Group

H2 Coach Boat dit jaar gebouwd

- door

Een consortium van Nederlandse bedrijven en instellingen bouwt dit jaar een schone coachboot voor de zeilsport. Door de aandrijving op waterstof in combinatie met elektriciteit kan de CO2-uitstoot fors worden teruggedrongen.

Bij wedstrijdzeilen varen coaches in een zogenaamde rigid-hull inflatable boat (Rib), een rubberboot versterkt met een skelet uit hout, metaal of kunststof en voorzien van een krachtige buitenboordmotor. Het was Jaap Zielhuis, hoofdcoach bij het Watersportverbond, die met het idee kwam om in Nederland een schone versie te ontwikkelen. Dit sluit aan bij de plannen van de koepelorganisatie World Sailing om in 2030 bij grote wedstrijden alleen nog emissieloze coachboten toe te laten.

Een challengeteam van Young Professionals uit de Drechtsteden samen met studenten van de TU Delft ontwierpen de H2 Coach Boat. Niet zomaar een boot, maar een hypermoderne RHIB die vaart op waterstof. Dankzij een consortium van Sailing Innovation Centre, het Watersportverbond, Koedood, Habbeké Shipyard en andere partijen uit de marine sector zoals Oceanco, HyFly, De Stille Boot, Intelligent Energy en Torqeedo konden de plannen verder worden uitgewerkt. Na een uitgebreid haalbaarheidsonderzoek, de ontwikkeling van een aandrijflijn en vele testen op het water, kan er nu voor het eerst een volledige prototype worden gebouwd. Het doel is tien varende boten op het WK Zeilen (Den Haag, 2023).

Meer informatie? Kijk op:

www.sailinginnovationcentre.nl
www.jachtbouwactueel.nl
www.economicdevelopmentboard.nl

Bron: Economic Development Board

Ben Vree InnovationQuarter

Ben Vree van start als verkenner Regionale Maritieme Groeiagenda

- door

Wat heeft het regionale maritieme cluster nodig om te blijven excelleren? Als verkenner voor de Regionale Maritieme Groeiagenda gaat Ben Vree, bekend gezicht in de branche, de komende periode op zoek naar antwoord op die vraag. Doel: inzicht krijgen in de grootste belemmeringen en kansen voor de maritieme sector in Zuid-Holland, om die vervolgens te vertalen naar concrete initiatieven. We vroegen hem naar zijn plannen en zijn visie op de sector.

Vree is voormalig CEO van grote bedrijven als containerterminalmaatschappij APM Terminals en Smit Internationale, dat onder andere gespecialiseerd was in het bergen van scheepswrakken. Op dit moment is hij voorzitter van de raad van commissarissen van bouwbedrijf Dura Vermeer. Als verkenner voor de Regionale Maritieme Groeiagenda gaat Vree in gesprek met maritieme bedrijven in de regio. Op basis van die gesprekken adviseert hij over de opzet en invulling van de agenda. Eind maart wordt de inhoud van de agenda besproken tijdens het digitale Maritime Delta-diner.

Hoe zie jij de ontwikkelingen in de maritieme sector?
‘Het is een enorme beweging, die de laatste jaren steeds mondialer is geworden. En daarmee ook ingewikkelder: er spelen ontzettend veel veranderingen tegelijkertijd, zoals digitalisering en het duurzaamheidsaspect. De sector is ook heel dynamisch. Er wordt snel gehandeld en de vernieuwingen volgen elkaar razendsnel op. Dat maakt de maritieme industrie zo interessant, maar zorgt tegelijkertijd voor veel uitdagingen. Om een grote speler te blijven in die enorme beweging en de ontwikkelingen bij te benen is kennisdeling essentieel.’

Wat maakt dat je zo gepassioneerd bent over de sector?
‘Dat gaat verder dan alleen de emotie die het klassieke beeld van grote schepen oproept. Het business-to-business-aspect speelt voor mij ook een grote rol: de onderlinge contacten en het opbouwen van langetermijnrelaties met de verschillende bedrijven. De samenwerking binnen de sector is heel close. Je drukt hier op een knop en bij een van de partners gaan ze meteen aan de slag. Iedereen werkt aan hetzelfde doel, dat geeft een groot saamhorigheidsgevoel en veel energie. Bij Smit werkten we bijvoorbeeld aan het boven water krijgen van een onderzeeër die zo lang was als de Euromast hoog is. Dat was in het hoge noorden, bij Rusland, en het moest voor de winter klaar zijn. Van zulke verhalen krijg ik nog steeds kippenvel. Zo zijn er zoveel spannende projecten binnen onze sector. Denk aan het uitbreiden van het Suezkanaal, waar Nederland een belangrijke bijdrage aan leverde. Of de verschillende windmolenparken. Als klein land mogen we best trots zijn dat we zo’n grote speler zijn binnen deze industrie.’

Wat zijn volgens jou de huidige opgaven voor de maritieme sector in Zuid-Holland?
‘Zorgen dat we de juiste mensen hebben. En dus dat de juiste opleidingen er zijn en dat we jongeren enthousiast maken voor de industrie. Goed gekwalificeerd personeel is ontzettend belangrijk: je kunt wel de materialen in huis hebben, maar zonder mensen heb je daar niets aan. Een andere uitdaging is het vestigingsklimaat van de regio. Nederland is klein, en zeker in Zuid-Holland wonen en werken we dicht op elkaar. Veel mensen leven vlak bij industriële activiteiten. Er ligt dus een grote uitdaging in het creëren van harmonie tussen die twee: zorgen dat er voldoende ruimte is voor wonen en leven én voor het neerzetten van maritiem gerelateerde industrie. Ook het duurzaamheidsvraagstuk, de energietransitie en de digitalisering vormen steeds grotere opgaven. Daar kun je niet omheen als je de wereldwijde concurrentie voor wil blijven en aan steeds strengere regelgeving moet voldoen.’

Dat zijn veel en nogal omvangrijke uitdagingen. Hoe wil je daaraan bijdragen?
‘Om te beginnen door het contact op te zoeken met keyspelers: de grote bedrijven die actief zijn in de maritieme sector. Door in gesprek te gaan, wil ik onderzoeken waar ze elkaar kunnen versterken. Op bepaalde onderwerpen blijven ze concurrenten, maar er zijn ook veel problemen waar ze allemaal tegenaanlopen. Het is voor iedereen efficiënter als je daar samen aan werkt dan dat iedereen dat autonoom doet. Dat bespaart een hoop tijd, kosten en energie. Samenwerken maakt het bovendien veel makkelijker om aanvragen te doen voor groeifondsen, subsidies en andere vormen van overheidssteun. Gezamenlijk heb je veel meer kracht richting Den Haag.’

Welke rol zie je daarin voor de Regionale Maritieme Groeiagenda?
‘Deze verkenningsfase geeft een inventarisatie van de onderwerpen die spelen in de sector en waar de prioriteiten liggen. We willen een agenda met hoofdpunten vastleggen, om zo de gezamenlijke visie boven tafel te krijgen. De volgende stap is dan die knelpunten onder de aandacht brengen bij de overheid, om meer steun te krijgen voor de uitdagingen waar de maritieme industrie mee te maken heeft. Een mooie bijvangst zou zijn om meer structuur aan te brengen in de vele, vaak kleine samenwerkingsverbanden die al in de sector bestaan. Zodat deze inspanningen niet verwateren maar effectiever worden.’

Wat is jouw persoonlijke motivatie om je daarvoor in te zetten?
‘Ik vind het vooral ontzettend leuk. Ik werk ruim 45 jaar in de sector en krijg dankzij deze rol de kans om veel oude bekenden uit mijn netwerk weer te spreken. En er is veel kennis binnen de regio en door die kennis te delen, gaat de maritieme sector er als geheel op vooruit. Ik wil ook meer focussen op het menselijke aspect van het werk, want doordat er zo veel wordt geautomatiseerd, lijkt het soms alsof de mens er steeds minder toe doet. Natuurlijk kan ik dat niet allemaal oplossen, maar met de agenda hoop ik meer gehoor te geven aan de grootste uitdagingen waar maritieme bedrijven op dit moment tegenaan lopen.’

SMASH gelanceerd op maandag 21 september 2020

Minister van Nieuwenhuizen ( IenW) geeft startsein Nederlands Forum Smart Shipping

- door

Veiliger en duurzamer varen

Maandag 21 september heeft minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat het startsein gegeven voor een unieke samenwerking op het gebied van smart shipping. In de Kooren Terminal in Rotterdam lanceerde zij in aanwezigheid van alle betrokken maritieme partijen het Nederlands Forum Smart Shipping. In dit forum gaan marktpartijen, kennisinstellingen en overheden op grote schaal samenwerken aan de implementatie van smart shipping. Tijdens de starthandeling van het forum waren er al enkele verschillende typen smart ships te zien. De minister en andere aanwezigen kregen zo alvast een voorproefje van de vergaande mogelijkheden van deze slimme en (deels) autonoom varende schepen.

Verregaand geautomatiseerd varen mogelijk maken
In aanwezigheid van alle initiatiefnemers van het forum, nam Minister Cora van Nieuwenhuizen het logo van het Nederlands Forum Smart Shipping (SMASH!) aan vanuit een autonoom varend schip. Dat droeg ze over aan Rob Verkerk, directeur van Nederland Maritiem Land, de organisatie waar het forum straks is gehuisvest. Daarbij sprak ze uit wat het belang smart shipping is voor Nederland: “Smart shipping is een ‘containerbegrip’. Het gaat over een nieuwe generatie zee- en binnenvaartschepen die duurzamer zijn dan de huidige, over onbemande vaartuigen voor gevaarlijk werk in havens, over geautomatiseerde
goederenoverslag. Het gaat over innovaties die de stap naar efficiënter en schoner transport over water nog aantrekkelijker maken. De wereldwijde maritieme koppositie van Nederland is niet vanzelfsprekend. Die zullen we samen moeten verdedigen. SMASH! is een daarvoor een goed initiatief.”

Rob Verkerk nam het logo in ontvangst met de woorden: “Nu het initiatief SMASH!, en dus het forum, niet meer alleen van de overheid is maar van ons allen, is het een uitzonderlijke samenwerking in mijn ogen. We creëren hiermee slagkracht om innovaties op het gebied smart shipping in Nederland te  versnellen en zo op dit gebied toonaangevend te worden en te blijven”.

Om duidelijk te maken hoe divers de toepassingen van smart shipping zijn waren er al vijf verschillende voorbeelden van “smart ships” te zien op het lanceringsevenement. De slimme schepen RT Borkum, CityBarge, RPA-3, VO:X Metiri en de MS AURIS waren present om de aanwezigen de mogelijkheden van deze zeer verschillende schepen en technologie te laten zien. Voor de CityBarge, een autonoom vaartuig dat in een pilotproject goederentransport in de binnenstad van Leiden gaat verzorgen was het zelfs de publieke onthulling. De RT Borkum is een sleepschip dat op afstand bestuurd kan worden. Ook experimenteert het momenteel met autonome functies. De varende drone VO:X Metiri wordt onder andere ingezet om bodemmetingen te doen op plekken waar bemande voertuigen niet kunnen komen. De RPA 3 is een patrouillevaartuig van het Havenbedrijf Rotterdam dat ook zonder kapitein kan varen en die onder andere de waterdiepte in de haven in beeld kan brengen. De MS AURIS is een vaartuig van onderzoeksinstelling Marin waarop autonome technieken in praktijk getest worden.

Gezamenlijke ambitie
In SMASH! werken marktpartijen, kennisinstellingen en overheden samen aan de ambitie om Nederland een toonaangevend land op het gebied van smart shipping te maken. Het Nederlands Forum Smart Shipping (SMASH!) bouwt verder aan de doelstellingen van SMASH! dat in 2017 geïnitieerd is door het ministerie van IenW.

Activiteiten die het forum gaat uitvoeren omvatten onder andere het verenigen van de sector, dit uit zich in een gezamenlijke roadmap, overleg en het samen uitvoeren van projecten.

SMASH! is een initiatief van Nederland Maritiem Land, TKI Maritiem, TKI Dinalog, Ministerie van IenW, NMT, KVNR, EICB, gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Groningen SeaPorts, Maritime Delta, Innovation Quarter, TU Delft en MARIN.

Met smart shipping wordt scheepvaart veiliger, duurzamer en economisch rendabeler Smart shipping is het verregaand geautomatiseerd varen op zee en op binnenwateren. Schepen krijgen bijvoorbeeld steeds vaker systemen die de schipper ondersteunen. Smart shipping gaat verder dan het slimme schip: ook aan de vaaromgeving zijn aanpassingen nodig om het slimme schip zijn werk te kunnen laten doen.

Smart shipping is een ontwikkeling die de concurrentiepositie van de scheepvaartsector en Nederland verbetert. Nieuwe technieken geven nieuwe kansen, zowel voor de maakindustrie als voor de transportindustrie. En het maakt scheepvaarttoepassingen mogelijk op gebieden waar dat nu nog niet mogelijk is. Smart shipping draagt bij aan een duurzamere scheepvaart door efficiënter en zuiniger varen, maar ook via het overnemen van vervoerstaken van modaliteiten die minder duurzaam zijn. Ook wordt de scheepvaart veiliger door digitale systemen die het menselijk handelen ondersteunen.

Rijk en regio starten onderzoek naar uitbreiding van de haven Werkendam

- door

Florerende binnenvaarthaven

De binnenvaarthaven van Werkendam is onderdeel van de Maritime Delta. Gelegen aan de Merwede, heeft de haven van Werkendam uitstekende verbindingen naar Antwerpen, Rotterdam en Duitsland. Mede door de gunstige ligging heeft zich hier een vooraanstaand innovatief scheepvaartcluster gevormd, gericht op beheer, onderhoud en afbouw van binnenvaartschepen. Daarnaast bevinden er zich belangrijke bedrijven voor schepen ten behoeve van zee- en kustvaart en voor projecten in de offshore, baggerij en waterbouw. Tenslotte is Werkendam de op twee na belangrijkste thuishaven voor binnenvaartschippers in Nederland. De haven is volledig benut. Om vertrek van bedrijven te voorkomen, is uitbreiding van de haven op korte (<2025) en middellange termijn noodzakelijk (rond 2030).

Stapsgewijze uitbreiding

Op korte termijn wil de gemeente Altena in goed overleg met de ondernemers een insteekhaven aan de Biesboschhaven Zuid realiseren. De beoogde locatie betreft het terrein van de voormalige mengvoederfabriek en directe omgeving ten oosten van de Biesboschsluis (zie kaartje). Het gaat in totaal om een servicehaven met een omvang van circa 135 x 50 meter. Het is een eerste stap, eerdere onderzoeken hebben aangetoond dat er behoefte is aan 2600 meter extra kaderuimte. Als tweede stap moet een uitbreiding van de haven rivierinwaarts een einde maken aan het nijpende plaatsgebrek.

Indicatie plangebied insteekhaven Biesboschhaven Zuid Werkendam.

Combineren van opgaven

Naast de noodzaak voor uitbreiding van de haven zijn er nog andere belangrijke riviergebonden opgaven vanuit zowel Rijksoverheid, provincies en Waterschap Rivierenland. Het gaat hierbij onder meer om waterveiligheid (rivierverruiming en dijkversterking), overnachtingsplaatsen voor de binnenvaart, waterkwaliteit in de rivieren en natuurontwikkeling in de uiterwaarden. De ambities van de overheden zijn op initiatief van de gemeente Altena verwoord en verbeeld in een brochure. Om riviergebonden opgaven gezamenlijk en in samenhang op te pakken is het nationale Programma Integraal Riviermanagement vorig jaar gestart. Werkendam is binnen dit programma aangewezen als pilotstudie.

MIRT-Onderzoek

Het Rijk, regio (provincies, waterschap) en gemeente Altena hebben afspraken gemaakt om de opgaven en kansen in het gebied rond Werkendam-Sleeuwijk gezamenlijk te onderzoeken in een MIRT-onderzoek. Het MIRT staat voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. In het MIRT zijn projecten opgenomen waarbij het Rijk samen met de regio werkt aan de ruimtelijke inrichting van Nederland. Het MIRT-onderzoek Werkendam zal onder meer inzicht geven in het toekomstperspectief voor de haven. Dit wordt onder meer bekeken vanuit de rol van Werkendam in de bredere context, namelijk de Maritime Delta. Het MIRT-onderzoek geeft tevens inzicht in de kosten en de financieringsmogelijkheden. Op basis van het onderzoek zullen betrokken overheden in juni 2021 duidelijkheid geven of en op welke wijze er een vervolg komt.