SMASH update maritime delta

Vierde roadmap afgerond: Unmanned Service Vessel (USV)

- door

De vierde van de vijf op te stellen roadmaps van Smart Shipping, staat online. Deze vierde roadmap gaat over Unmanned Surface Vessels (USV’s), in de wandelgangen ook wel ‘varende drones’ genoemd. Ook dit keer hebben we een visie voor 2030 uitgelicht en de obstakels die we met elkaar moeten overkomen om de ambities te realiseren. SMASH! stelt de roadmap altijd op in samenwerking met vele partners en vanaf begin dit jaar is hard gewerkt om alle mogelijkheden en bijkomende uitdagingen voor USVs in kaart te brengen. De belangrijkste uitdagingen tot 2030 hebben we samengevat in de roadmap. Denk bijvoorbeeld aan aanpassing van wet- en regelgeving omtrent bemanning, maar ook welke skills een remote operator moet hebben. Binnenkort wordt gestart met de vijfde en laatste use case: Deep Sea Ship.

Wat zijn USV’s?
In het kader van de ontwikkeling van deze roadmap, worden USV’s gedefinieerd als kleine schepen, dat wil zeggen minder dan 20m voor binnenwateren en minder dan 24m voor zeetoepassingen. USV’s zijn niet uitgerust voor het vervoer van mensen. Kleine autonome veerboten worden in deze zin dus niet bedoeld, dit betreft een andere roadmap die ook op SMASHRoadmap.com te vinden is. Unmanned Surface Vessels (USV’s) zijn misschien wel de meest zichtbare slimme scheepvaarttoepassingen tot nu toe! Ontwikkelaars van USV’s en -technologie zijn commercieel al succesvol in Nederland. Bagger- en offshore bedrijven gebruiken USV’s inmiddels in hun dagelijkse operatie.

NB! Hoewel veel USV-technologie wordt ontwikkeld en gebruikt in een militaire context, richt deze roadmap zich op civiele toepassingen van USV’s.

Visie 2030
In 2030 zal het gebruik van USV’s met een hoge mate van automatisering gemeengoed zijn in verschillende industrieën. In de periode 2020-2025 zal in hoog tempo een  technische en regelgevende ontwikkeling te zien zijn. Hierdoor wordt het volledig operationele gebruik van USV’s in verschillende functies vóór 2025 mogelijk, zowel op zee als op binnenwateren. Na 2025 zullen USV’s meer functies krijgen en in toenemende mate bemande schepen in deze rollen aanvullen of vervangen als de operatie voor mensen te gevaarlijk is. Zo kunnen USV’s worden gebruikt in veel barre weersomstandigheden waardoor het aantal werkbare dagen toeneemt en veiliger gebruik mogelijk wordt in moeilijke gebieden zoals surfzones en in de buurt van infrastructuur zoals windmolens en platforms. Voor veel van deze operaties zal het werken met USV’s goedkoper, veiliger en duurzamer zijn dan bemande schepen.

Terwijl onderzoeks- en inspectietoepassingen voorop lopen, zullen USV’s ook steeds vaker in bewakings-, zoek- en reddings- en ondersteunende functies bij noodhulp ingezet worden. Hier zullen USV’s taken uitvoeren die te gevaarlijk zijn voor bemande schepen.

USV’s zullen ook toegepast worden op andere vlakken bijvoorbeeld in de kleinschalige stadslogistiek, waar verschillende niches winstgevend gebruik maken van autonome USV’s voor het ophalen van afval, het verplaatsen van bouwmaterialen of het reinigen van kanalen.

Belangrijkste uitdagingen
Sinds de introductie van radiografisch bestuurbare speelgoedboten decennia terug, zijn  USV’s al in gebruik. Naarmate de prijzen van sensoren daalden en de mogelijkheden van de sensoren toenamen, evolueerden deze eenvoudige platforms van het gebruik voor speelgoed naar professionele vaartuigen met controle tot ver buiten het gezichtsveld. USV’s zijn technisch nog in ontwikkeling, maar technologie is niet de grootste uitdaging. De belangrijkste uitdagingen voor USV’s zijn te vinden in de wet- en regelgeving, aansprakelijkheid, vaardigheden van personeel en de besturing vanaf de wal.

Aangezien de maritieme wetgeving is gebaseerd op het paradigma waarin een bemanning aan boord aanwezig is, moet deze barrière op korte termijn worden weggenomen. USV’s hebben door de aard van hun ontwerp geen bemanning aan boord nodig. In feite hebben veel USV’s zelfs geen ruimte om personen op een veilige manier te vervoeren. Meer dan voor andere slimme schepen vereist deze use case een snelle wijziging van de huidige wet- en regelgeving om onbemand varen mogelijk te maken.

Onbemand varen betekent overigens niet automatisch autonoom varen. Momenteel zien we in alle USV-ontwikkelingen een mens aan het hoofd, controlerend of monitorend. Welke vaardigheden moet deze operator hebben en wat is de rechtspositie van de operator tijdens het varen met één of meerdere USV’s vanaf een “shore controll center” ver weg of zelfs over de grens? Overeenkomstig de aanpassing in de wetgeving zal een wettelijk en educatief kader moeten worden ontwikkeld. We hebben een duidelijke visie op handhaving nodig: hoe moeten inspecties van het schip georganiseerd worden? En hoe bepalen de eigenaar en de exploitant de verantwoordelijke persoon  in geval van een ongeval?

Maritime Delta draagt bij aan het SMASH!platform omdat we smart shipping een belangrijk thema vinden in de digitalisering van de scheepsvaart. In deze regio wordt ontzettend veel kennis ontwikkeld voor vrijwel alle toepassingen van de scheepsvaart. Ook in lijn met de visie dat we in 2030 voorloper zijn op het gebied van slimme en schone ontwikkelingen is smart shipping een belangrijk onderwerp. Deze kennis moeten we verzilveren om een rol te spelen in de wereld.

Daarnaast zien we smart shipping ook als onderdeel van de schone scheepsvaartuitdagingen waar we voor staan en het toenemend tekort aan (gekwalificeerd) personeel. We zien smart shipping als belangrijk onderdeel van het behoud van deze sector in de regio. Ga naar SMASH! – Nederlands Forum Smart Shipping voor meer informatie over SMASH! en SMASH! – Digital transformation. Full speed ahead voor de roadmap of neem contact op met Tessa Luijben.

SMASH! is een initiatief van Nederland Maritiem Land, TKI Maritiem, TKI Dinalog, Ministerie van IenW, Netherlands Maritime Technology, KVNR, EICB, gemeente Rotterdam, Provincie Zuid Holland, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Groningen SeaPorts, HIVE Mobility, Maritime Delta, InnovationQuarter, TU Delft en MARIN.

 

 

primeur watertaxi rotterdam maritime delta

Rotterdamse primeur: de eerste watertaxi op waterstof. De eerste stap naar emissieloos varen

- door

Watertaxi Rotterdam heeft haar vloot uitgebreid met een waterstof-watertaxi. Het is het eerste schip in Europa’s grootste haven dat op deze duurzame energie vaart. En dat is goed nieuws! Want in de Regionale Maritieme Agenda is de ambitie gedefinieerd dat de scheepvaart aanzienlijk minder CO2 uitstoot in 2030 dan in 2021 onder andere door het gebruik van emissieloze schepen. Met de eerste waterstof-watertaxi, een icoonproject dat via een launching customership ontwikkeld werd, is een belangrijke stap gezet in de transitie naar emissieloos varen. En dat is een mooie bijdrage voor een regio die de slimste en schoonste wil zijn in 2030!

‘Het nieuwe goud’
Waterstof wordt door de energie- en vervoerssector als ‘het nieuwe goud’ bestempeld. De maritieme sector staat te boek als een van de vervuilendste bedrijfstakken ter wereld. Waterstof wordt alom beschouwd als een van de veelbelovendste innovatieve toepassingen om de schadelijke CO2-uitstoot van schepen tot nul terug te brengen.

‘De waterstof-watertaxi is het bewijs dat er nu al concrete oplossingen bestaan in de transitie naar schoon vervoer over water’, zegt projectleider Maarten Fonteijn van Enviu. ‘We kunnen onze technologie nu ook in grotere vermogens en aan andere partijen leveren, om te beginnen in de haven van Rotterdam.’

Koploper in de wereld
Havenbedrijf Rotterdam, energiebedrijf Uniper en Shell investeren ondertussen al volop in productiefaciliteiten voor groene waterstof op de Maasvlakte. Shell verwacht hier al in 2023 de eerste fabriek voor waterstof te kunnen openen. Havenbedrijf Rotterdam en Uniper willen in 2024, eveneens op de Maasvlakte, een tweede waterstoffabriek operationeel hebben.

President-directeur Allard Castelein van Havenbedrijf Rotterdam verwacht dat Rotterdam in 2030 op dit front ‘koploper in heel de wereld’ zal zijn. Het past in Casteleins strategie om Rotterdam met digitalisering en schone energiebronnen als beste ‘slimme’ en duurzame haven aan de mondiale top te houden. ‘Er is hier zo veel kennis en durf samengebundeld: als wij het niet kunnen, wie dan wel?’

‘Heel mooi om te zien hoe Rotterdamse ondernemers voortvarend aan de slag zijn met de energietransitie in onze stad. Echt een primeur voor Rotterdam’, zegt wethouder Chantal Zeegers (Klimaat, Bouwen en Wonen).

Rotterdam 30 augustus 2022
Doop Waterstof-watertaxi MSTX 22 door wethouder Chantal Zeegers
Foto Ries van Wendel de Joode/Watertaxi Rotterdam

 

Wethouder en doopvrouwe Chantal Zeegers stapt aan boord van de nieuwe waterstoftaxi. Mede-passagier Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, heeft al in de MSTX 22 plaatsgenomen voor de eerste vaart van het schip.

De nieuwe MSTX 22 wordt in de dienstregeling van Watertaxi Rotterdam opgenomen zodra er waterstof in de Rotterdamse haven kan worden gebunkerd. Havenbedrijf Rotterdam ontwikkelt hiervoor nu de infrastructuur, die begin 2023 gereed is. De waterstof-watertaxi past in de opdracht van Watertaxi Rotterdam om haar hele vloot te verduurzamen. Behalve de MSTX 22 heeft Watertaxi Rotterdam al zes elektrische schepen in de vaart.

Grote stap
‘Wij hebben onszelf ten doel gesteld om onze gehele vloot voor 2030 zero-emissie te maken’, zegt mede-eigenaar Daan van der Have van Watertaxi Rotterdam. ‘Dat is voor onze snelle schepen, die genoeg energie bij zich moeten hebben om onafgebroken minimaal zes uur per dag te kunnen varen, een grote opgave. Om die reden hebben we samen met  Enviu het plan opgevat een op waterstof aangedreven watertaxi te ontwikkelen. Dat is nu gelukt, en we hopen er een grote stap mee te zetten naar de volledige transitie van onze vloot.’

De waterstof-watertaxi is op 30 augustus gedoopt door mevrouw Chantal Zeegers, wethouder Klimaat, Bouwen en Wonen in Rotterdam. Tijdens de Wereldhavendagen op zaterdag 3 en zondag 4 september zal het schip aan het publiek worden gepresenteerd. De MSTX 22 ligt die dagen afgemeerd aan de watertaxisteiger op de kop van de Leuvehaven, waar belangstellenden een kijkje kunnen komen nemen.

De 12-persoons MSTX 22 is ontwikkeld door SWIM, een samenwerkingsverband van Watertaxi Rotterdam, maritiem innovator Flying Fish en waterstof/brandstofcelfabrikant zepp.solutions uit Delft, en de Rotterdamse venture building studio Enviu.

Specs MSTX 22

Afmetingen
Lengte: 8.80 m
Breedte: 2.70 m
Diepgang: 60 cm

Capaciteit
12 personen

Voortstuwing
Waterstof-elektrisch

Accu
Capaciteit: 33 kWh

Specs brandstofcel
Geleverd vermogen: 45kW
H2 storage: 14kg
Capaciteit waterstofopslag: 9 uur (kruissnelheid)

Performance
Kruissnelheid: 16km/u (8.8 knopen)
Maximum snelheid: 25km/u (13 knopen)
Motorvermogen: 100 kW

Ontwerp
Triple Marine i.s.m. Huibert Groenendijk

Werf
Alumax boats, Meppel

Regionale Maritieme Agenda

Het maritieme cluster Zuid-Holland en Werkendam is een veelzijdig cluster met veel veel verschillende partners. Partners uit de scheepvaart en de maritieme maakindustrie maar bijvoorbeeld ook onderwijs- en overheidsorganisaties. Al deze kanten van de maritieme sector komen in Zuid-Holland samen. Dat maakt de sector in deze regio al sinds jaar en dag sterk en biedt kansen voor de toekomst. Want met een nog betere samenwerking zetten we Zuid-Holland ook na 2030 stevig op de internationale kaart. Meer weten over de Regionale Maritieme Agenda? Klik hier voor de hele Agenda.

 

Van Oord windpark Maritime Delta

Wouter Dirks, Research & Development Manager bij Van Oord: ‘Het offshorewindcluster gaat een fantastische tijd tegemoet’

- door

Wouter Dirks Van Oord Maritime Delta

In zijn achttien jaar bij Van Oord zag Wouter Dirks het toonaangevende maritieme bedrijf enorm veranderen: ‘Van traditionele baggeraar naar een organisatie die zich actief inzet voor duurzaamheid en de energietransitie.’ Vorig jaar kwam de omzet voor het eerst grotendeels uit de offshore wind. Daarmee speelt Van Oord een leidende rol in deze jonge en snelgroeiende markt.

 

 

Met vestigingen in meer dan twintig landen is Van Oord een van ‘s werelds grootste maritieme aannemers. Het Rotterdamse bedrijf verzorgt zowel aanleg als onderhoud van havens, waterwegen, onderzeese olie- en gasleidingen en offshorewindparken. Daarnaast houdt het zich bezig met landaanwinning en de bescherming van kusten en oevers. ‘Er zijn veel te veel leuke dingen te doen’, vertelt Wouter. ‘We concentreren ons daarom op specifieke innovaties en een aantal duurzaamheidsthema’s die ons eigen belang overstijgen.’

‘Maritieme ingenuity’

Als Research & Development Manager zorgt Wouter dat de portefeuille van onderzoek, ontwikkeling en innovatie in lijn ligt met de strategische doelstelling van Van Oord: met maritieme ingenuity bijdragen aan een betere wereld voor toekomstige generaties. ‘Ik kijk daarbij naar de markt, welke rol we daarin willen spelen en wat we daarvoor nodig hebben. De offshorewindmarkt is nieuw en ontwikkelt zich razendsnel. Daarom kun je de benodigde tools en onderdelen niet zomaar kopen. Die ontwikkelen we zelf, samen met partners, in innovatieprojecten.’

“De uitkomsten en opbrengsten van projecten zijn lang niet altijd zeker. Ons grootste belang is duurzame ontwikkeling van de sector door innovatie.”

Wouter Dirks, Research & Development Manager bij Van Oord

Makelaar tussen Van Oord en partners

Bij onderzoekstrajecten fungeert Wouter als ‘een soort makelaar tussen Van Oord en partners’. Hij zorgt dat Van Oord de juiste rol krijgt, de juiste mensen meewerken en het project financieel haalbaar blijft. Onderzoekpartners zijn onder meer leveranciers, universiteiten en grote kennisinstellingen. ‘De uitkomsten en opbrengsten van projecten zijn lang niet altijd zeker’, zegt hij bescheiden. ‘Ons grootste belang is dat innovatie bijdraagt aan duurzame ontwikkeling van de sector. Binnen Van Oord entameer ik de discussie om de relevantste onderzoeksonderwerpen boven water te krijgen.’

Slip Joint

De bekendste technologie die Wouter recentelijk hielp ontwikkelen is de zogeheten Slip Joint. ‘Die maakt het mogelijk om windturbines zonder bouten of cement met de monopile te verbinden’, legt hij uit. ‘En dat maakt de installatie eenvoudiger, veiliger en duurzamer. Een simpele oplossing die veel tijd en kosten bespaart bij de aanleg van een windpark.’ Met de bewezen duurzame werking is de technologie klaar voor de markt.

Fauna Guard

Daarnaast werkt Van Oord binnen verschillende consortia aan oplossingen voor geluidsreductie bij offshore heien. ‘Voor het plaatsen van een windturbine moet je een heipaal de zeebodem in slaan’, licht Wouter toe. ‘Dat heien veroorzaakt onder water veel herrie, en de trillingen zijn schadelijk voor het zeeleven.’ Een van die oplossingen waar Van Oord al enige tijd aan werkt is de FaunaGuard, een onderwaterluidspreker die een geluidssignaal geeft dat onprettig, maar niet schadelijk is voor bijvoorbeeld bruinvissen. ‘Hierdoor verplaatsen de dieren zich ver genoeg uit het werkgebied.’

Stille heimethodes

Wouter en zijn collega’s werken ook met leveranciers van heihamers aan nieuwe technologieën voor geluidsreductie bij het heien zelf. ‘We waren de eersten die de BLUE Piling Technology offshore testten. Daarbij til je met heel veel kracht een grote waterkolom in plaats van een stalen heiblok op om de heipaal de bodem in te drukken, waardoor je aanzienlijk minder geluid maakt.’ De technologie wordt momenteel doorontwikkeld door IHC IQIP. En met weer andere partijen onderzoekt Van Oord de mogelijkheden van trilhamers en waterjets. ‘Daarmee maak je de grond aan de binnenkant van de heipaal vloeibaar. Dat vermindert de weerstand, waardoor de paal stiller de zeebodem in gaat.’

Commerciële toepassing

Zo zijn er wereldwijd talloze innovaties voor duurzamere installatie van offshorewindparken, maar is het nog niet – of slechts beperkt – mogelijk ze grootschalig commercieel in te zetten. Wouter: ‘Het programma GROW, dat staat voor Growth through Research, development & demonstration in Offshore Wind, moet daar verandering in brengen. Dit omvangrijke Nederlandse consortium van windparkexploitanten, leveranciers, onderzoekers en aannemers doet verschillende onderzoeken op het gebied van offshore wind. Het consortium heeft onderzoekstraject SIMOX opgezet, Sustainable Installation of XXL Monopiles, om de nieuwe heimethodes te vermarkten.’

“We moeten de uitrol van offshore wind niet onmogelijk maken door te strenge eisen, maar vooral zorgen dat we met innovaties de milieu-impact minimaliseren.”

Wouter Dirks, Research & Development Manager bij Van Oord

Spanningsvelden

Een uitdaging vormt het spanningsveld tussen beleidsmakers en industrie. ‘Geheel terecht stellen beleidsmakers allerlei vragen’, erkent Wouter. ‘Hoeveel geluid maak je ondanks de geluidsreductie? Blijft de fundatie stevig staan als je er een windmolen op zet?’ Hij wijst op het belang van de juiste balans: ‘We moeten de uitrol van offshore wind niet onmogelijk maken door te strenge eisen, maar vooral zorgen dat we met innovaties de milieu-impact minimaliseren.’ En dat is niet het enige spanningsveld, benadrukt Wouter. ‘Ook financiers en testpartners plaatsen vraagtekens, bijvoorbeeld bij de verwachte levensduur en het risicoprofiel. Die onzekerheden moet je zien te tackelen om het vertrouwen van de markt te winnen.’

De markt dwingen

Wouter zou graag een voorbeeld nemen aan het Deense energiebedrijf Ørsted, dat resoluut afstand nam van de productie van fossiele energie. ‘Ze dwingen de markt grote stappen te zetten en hun footprint te verkleinen. Met veel lef én economisch succes laten ze zien dat dat mogelijk is. Daar heb ik veel bewondering voor.’ Bij grote Nederlandse bedrijven verloopt die transitie een stuk langzamer, valt hem op. ‘Het is enorm risicovol en ingewikkeld, dus voor behoedzaamheid valt ook veel te zeggen.’

“Wie weet hebben we straks ook een voedseltechnoloog in dienst.”

Wouter Dirks, Research & Development Manager bij Van Oord

Samen met andere sectoren

Van Oord werkt al jaren aan de transitie, onder meer door samen te werken met mensen uit andere sectoren. ‘Tegenwoordig heb ik ecologen en tekstschrijvers als collega’s’, illustreert Wouter. En een collega die hij mocht aannemen voor de milieuafdeling werkte daarvoor bij het aquarium in Diergaarde Blijdorp. ‘Haar kennis en netwerk hielpen ons bij de ontwikkeling van ReefGuard, een succesvolle innovatie om koraal op te kweken. Wie weet hebben we straks ook een voedseltechnoloog in dienst, omdat zeewier naast een interessante biobrandstof ook voedzaam is. Er gebeuren zulke mooie dingen; de sector is heel ontvankelijk voor nieuwe ideeën.’

Fantastische tijd

Dankzij de samenwerking tussen sectoren en de kruisbestuiving die zo optreedt, verwacht Wouter veel van de nabije toekomst. ‘De offshorewindmarkt ontwikkelt zich razendsnel en er komen steeds meer spelers op de markt. Daarvoor is ook de ruimte. De komende tien, twintig jaar zullen we een enorme groei zien en zal het cluster snel volwassen worden. We gaan een fantastische tijd tegemoet.’

Meer weten over offshore wind? Bekijk de website van Van Oord of neem contact op met ons op via info@vanoord.com

Regionale Maritieme Agenda

Het maritieme cluster Zuid-Holland en Werkendam is een veelzijdig cluster met veel veel verschillende partners. Partners uit de scheepvaart en de maritieme maakindustrie maar bijvoorbeeld ook onderwijs- en overheidsorganisaties. Al deze kanten van de maritieme sector komen in Zuid-Holland samen. Dat maakt de sector in deze regio al sinds jaar en dag sterk en biedt kansen voor de toekomst. Want met een nog betere samenwerking zetten we Zuid-Holland ook na 2030 stevig op de internationale kaart. Meer weten over de Regionale Maritieme Agenda? Klik hier voor de hele Agenda.

 

Gjalt Lindeboom, Managing Director bij Seaqualize: ‘De maritieme sector heeft lef en daadkracht nodig’

- door

‘Bij een startup is het vast makkelijker praten’, erkent Gjalt Lindeboom. Maar hij zou gevestigde offshore contractors graag uitdagen. ‘Kom op jongens, neem wat meer risico, probeer nieuwe dingen uit! De maritieme sector heeft lef en daadkracht nodig.’

Gjalt is Managing Director van Seaqualize. De startup ontwikkelt een innovatief systeem dat de zwaarste windturbineonderdelen in de lucht stil laat hangen in de kraan van een bewegend schip, of voorzichtig kan oppakken van of kan neerzetten op een bewegend schip. Hierdoor kunnen installateurs op zee sneller en veiliger werken, ook onder uitdagende weersomstandigheden. Gjalt geeft leiding aan het team van elf ingenieurs en brengt daarmee zijn technische achtergrond, consultancyervaring en voorliefde voor de maritieme sector samen. Hij vindt dat veel bedrijven in de sector best wat meer inspiratie mogen putten uit de mentaliteit van startups als Seaqualize.

Technische verzekering

Uit de Noordzee rijzen steeds meer windparken op, sommige zichtbaar vanaf de kust. Gjalt: ‘Er zijn al veel windturbines gebouwd, maar de sector is nog altijd op zoek naar optimale methodieken voor installatie, zeker omdat de ‘makkelijke’ gebieden snel opraken. Daar komt ontzettend veel bij kijken, zoals de invloed van extreme weersomstandigheden.’ Seaqualize beperkt die invloed met een zogeheten actieve deiningscompensator, die de beweging van de last dempt. ‘Hiermee bieden we als het ware een technische verzekering die bijdraagt aan een veilige en voorspoedige installatie van windturbines op zee. We werken toe naar een verhuurmodel zodat installatiebedrijven onze apparatuur zo flexibel en goedkoop mogelijk kunnen gebruiken.’ Zeker bij de aankomende krapte in de wind-installatie schepen, biedt dit een oplossing voor meer standaard schepen om eenvoudig slimme functionaliteit tijdelijk toe te voegen aan hun kraan.

“Je komt een bootlading praktische problemen tegen.

Die moet je één voor één wegkoppen om de markt te overtuigen.”

– Gjalt Lindeboom, Managing Director bij Seaqualize

Intrinsieke motivatie

‘Offshore wind is inmiddels een van de grote pijlers in de energietransitie’, vervolgt Gjalt. ‘Bij veel maritieme bedrijven bestaat de omzet al grotendeels uit renewables, duurzame energie.’ Als voorbeeld noemt hij Van Oord, oorspronkelijk een groot baggerbedrijf, dat in 2020 voor het eerst meer dan de helft van z’n omzet uit windenergie op zee haalde. ‘Sceptici schreven de toenemende interesse in windenergie toe aan het feit dat de olie- en gasindustrie op z’n gat lag. Maar dat tegenwoordig zeker niet de enige reden dat bedrijven zich erin verdiepen: de vraag explodeert! Maar je ziet dat de bedrijven die vroeg het risico aandurfden nu ver voorliggen: zonder intrinsieke motivatie begin je niet aan zo’n complex en omvangrijk vraagstuk.’

‘Dat lukt jullie nooit’

Tot vorig jaar werkte Seaqualize aan de certificering van een prototype op ware grootte. Die kan tot maar liefst 600 ton dragen, driehonderd keer zoveel als het eerste prototype. ‘Dat lukt jullie nooit’, hoorden Gjalt en zijn collega’s geregeld. Ze lieten zich er niet door uit het veld slaan. ‘Wil je meespelen op de markt, dan moet je het gewoon doen: proberen, bouwen, testen, verbeteren. Niemand heeft dit ooit eerder gedaan, je moet alles zelf uitzoeken. Zelfs de beste leveranciers weten niet altijd hoe hun product in zo’n unieke situatie functioneert. Het vergt doorzettingsvermogen, maar uiteindelijk stond dat ding er en werkt ’ie. Dat maakt trots.’ Na succesvolle tests in november, is het bedrijf nu gestart met een nog grotere, voor 1000 ton. Die moet in maart 2023 klaar zijn.

Bootlading problemen

Een inspiratiebron voor dit werkethos is Seaqualize’ vorige partner Ampelmann. Het Delftse bedrijf maakt en verhuurt offshore loopbruggen om van een schip naar een boorplatform over te steken. Gjalt: ‘Net als wij maken ze hardware die eerder niet bestond: groot, zwaar, van staal en met geïntegreerde hydraulische en elektrische systemen. Je komt dan een bootlading praktische problemen tegen. Die moet je een voor een wegkoppen om de markt te overtuigen. Zij begonnen ook met een klein clubje en doen dat nu al vijftien jaar, met veel succes. Gewoon door erin te geloven en te gaan bouwen, en steeds weer te testen en verbeteren.’

“Ik wilde met m’n handen werken, aan een fysiek product dat je kunt

vastpakken en waarvan je de tandwielen in elkaar ziet grijpen: tastbaar en concreet.”

– Gjalt Lindeboom, Managing Director bij Seaqualize

Ruimtevaartindustrie

Op grotere schaal ziet Gjalt diezelfde werkwijze bij SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk. ‘Die hebben de ruimtevaartindustrie compleet veranderd. Van jarenlang achter een bureau een raket uitdenken naar meteen proberen, uittesten en vernieuwen. En ja, dan gaan er dingen kapot, maar die lessen accepteer je en heb je nodig om verder te komen. In de praktijk leer je het meest. Die mentaliteit spreekt ons enorm aan.’

Hardcore mechanische techniek

Het is bovendien deze mentaliteit die Gjalt een aantal jaar geleden terugtrok naar de techniek. Na zijn studie werktuigbouwkunde was hij andere wegen ingeslagen, naar de toneelschool en de consultancy. Maar de techniek bleef kriebelen. ‘Als strategieconsultant praat je de hele dag over ongrijpbare zaken. Ik dacht vaak: waar hébben we het over? Ik wilde met m’n handen werken, aan een fysiek product dat je kunt vastpakken en waarvan je de tandwielen in elkaar ziet grijpen: tastbaar en concreet. En dan het liefst de hardcore mechanische techniek.’

Verbindende schakel

Toen een goede vriend van hem Seaqualize oprichtte, zag Gjalt niet alleen een kans voor zijn eigen carrière, maar ook voor de startup zelf. ‘Technische kennis was er zat, maar ik zag dat de organisatie baat had bij een regelneef voor zaken als financiën, marketing en planning. Vanuit mijn consultancytijd had ik daar ervaring mee. Nu vorm ik de verbindende schakel tussen het technische en niet-technische aspect van het bedrijf. En daarmee combineer ik mijn werkervaring en mijn liefdes voor techniek, zeilen en de zee.’

Risicomijdend

Tot november werkte Seaqualize samen met Van Oord aan praktijktesten, medegefinancierd door investeringsfonds UNIIQ. Om de innovatie op de markt te brengen, waren nog meer testpartners, launching customers en investeerders nodig. Daar lijkt Seaqualize ondertussen succesvol in te zijn in de VS., waar juridische redenen installateurs verplichten om nieuwe logistieke methodes uit te proberen. Maar in de EU is vaak nog het motto: “dat doen we al jaren zo, en veranderen geeft teveel risico”. Gjalt: ‘We zoeken nog meer bedrijven, ook in de EU die onze innovatie willen inzetten om te zien of ze daarmee daadwerkelijk tijd en kosten besparen. Veel partijen vinden het prototype gaaf, maar zijn nog huiverig om met een nieuw apparaat van zo’n klein clubje ingenieurs in zee te gaan. Ze willen liever dat iemand anders het eerst offshore laat zien voordat ze zelf instappen. Nou, dat gaan we volgend jaar doen in de VS. Maar we kunnen nog veel meer! Dus we hebben jullie juist nodig om onze beloftes aan te tonen, zou ik willen zeggen.’

“Het is allemaal best te doen. Als je het maar leuk genoeg vindt.”

– Gjalt Lindeboom, Managing Director bij Seaqualize

Huis en haard in de waagschaal

Die terughoudendheid ziet Gjalt vooral bij grote, traditionele offshore en maritieme partijen. ‘Natuurlijk spelen daar veel verschillende en zwaarwegende belangen mee, maar kom op man. Onderneem iets! Het probleem is: bij grote bedrijven heeft iedereen een prima baan, met prima arbeidsvoorwaarden. Dus ja, ze willen daar best eens meekijken op zo’n spannend innovatiedossier, maar om daar nou huis en haard voor in de waagschaal te stellen… Die gouden kooi maakt de stap naar innoveren groot. Maar het is allemaal best te doen. Als je het maar leuk genoeg vindt en erin gelooft. Dan geeft die onzekerheid veel meer energie dan de zekerheid van dat salaris.’

Daadkracht en lef

Ondanks de uitdagingen voorziet Gjalt dat er de komende jaren veel zal verbeteren op het gebied van windturbine-installaties. ‘Ik weten dat de frequentie van het aantal installaties gigantisch moet groeien, dat de markt snel volwassen wordt en dat een gezonde winst maken zonder subsidies een ontzettend belangrijk doel gaat worden voor alle partijen. Overheden zetten er vol op in: er moet ontzettend veel wind- én zonne-energie bij komen. Wat nodig is om dat te bereiken? Meer daadkracht, en het lef om risico’s te nemen en buiten de gebaande paden te denken.’

Meer weten over Seaqualize en de deiningscompensatietool? Bekijk de website van Seaqualize of neem contact op met Gjalt Lindeboom: g.lindeboom@seaqualize.com

Regionale Maritieme Agenda

Het maritieme cluster Zuid-Holland en Werkendam is een veelzijdig cluster met veel veel verschillende partners. Partners uit de scheepvaart en de maritieme maakindustrie maar bijvoorbeeld ook onderwijs- en overheidsorganisaties. Al deze kanten van de maritieme sector komen in Zuid-Holland samen. Dat maakt de sector in deze regio al sinds jaar en dag sterk en biedt kansen voor de toekomst. Want met een nog betere samenwerking zetten we Zuid-Holland ook na 2030 stevig op de internationale kaart. Meer weten over de Regionale Maritieme Agenda? Klik hier voor de hele Agenda.

 

Eerste pilot Datawerf succesvol afgerond!

- door

De pilots van de Datawerf zijn in volle gang en de eerste pilot bij MSA-Service is zelfs al succesvol afgerond. De reacties zijn positief: ‘We kregen veel waardevolle inzichten en weten daardoor nu beter waar we aan moeten werken om echt te kunnen versnellen’, aldus Ralf Stam van MSA-Service.

Digitale propositie en positionering

De uitdaging bij MSA-Service lag in het analyseren van de digitale propositie van de Multiped en de positionering hiervan richting de klant. Als Datawerf hebben we een expert beschikbaar gesteld om deze opgave met hen verder uit te zoeken. Hiervoor heeft MSA-Service uit het expert-netwerk van de Datawerf gekozen voor Philip Roos van Power2Match. Zes weken lang heeft Philip in samenwerking met Ralf Stam en Linda de Lange (beide MSA-Service) dit onderzoek uitgevoerd en zijn bevindingen uitgewerkt in concrete adviezen en vervolgstappen.

Achterhalen van de behoefte bij de klant

Vanuit de Datawerf was het van belang om in gesprek te gaan met eindklanten, de daadwerkelijke gebruikers van het product. Middels deze gesprekken kan een deelnemer achterhalen wat hun behoeften zijn en/of wat de problemen zijn in de operatie waar ze tegenaan lopen. Deze informatie zou aan de basis moeten staan bij de ontwikkeling van datagedreven digitale innovatie, nog voor de technologische ontwikkeling. Het in gesprek komen met deze eindklanten bleek lastig tijdens het traject. Voor het vervolgtraject van de Datawerf behoeft dit nog extra aandacht.

Eerste pilot Datawerf

Vanuit de Datawerf hebben we deze piloteditie bij MSA-Service gratis aan kunnen bieden. In ruil hiervoor hebben nauw contact gehad en hierdoor hebben ook wij een beter inzicht gekregen in waar de uitdagingen bij MKB-bedrijven op het gebied van data innovatie liggen. Bij de uitdagingen gaat het niet alleen om het verzamelen van data, maar juist ook om hoe richt je de organisatie in, wat ga je zelf doen en wat besteed je uit en wat is de korte termijn strategie versus de lange termijn strategie. Datagedreven werken gaat over veel meer dan alleen maar data, databronnen en datamanagement.

Denk je nu ik wil ook deelnemen aan de Datawerf meld je dan aan en we nemen zo spoedig mogelijk contact met je op.

 

 

Drie nieuwe bestuursleden Maritime Delta: ‘Van praten naar doen’

- door

Sinds dit voorjaar is het bestuur van samenwerkingsverband Maritime Delta drie leden rijker: Jan van der Tempel, CEO van offshore dienstverlener Ampelmann, Petra de Groene, directeur Economie en Duurzaam bij de gemeente Rotterdam en Femke Brenninkmeijer, CEO van de Europese binnenvaartcoöperatie NPRC. Brenninkmeijer volgt Jan van de Wouw op als voorzitter. De komst van De Groene maakt het bestuur bovendien triple helix, met vertegenwoordiging van maritieme ondernemers, het onderwijs en nu ook de regionale overheid. Na afloop van hun eerste bestuursvergadering in de DOB Academy in Delft gaan de drie bestuursleden met elkaar in gesprek over hun visie op de sector en hun doelen voor het komende programma.

Maritime Delta zet zich sinds tien jaar in voor de versterking van het maritieme cluster van Zuid-Holland. Met collaboratieve projecten en activiteiten jaagt de organisatie regionale samenwerking en kennisuitwisseling aan. Ontwikkelmaatschappij InnovationQuarter neemt de coördinatie op zich. Het huidige Maritime Delta-programma loopt van 2022 tot 2025, met als focus de uitvoering van de Regionale Maritieme Agenda: de leidraad voor de toekomst van het Zuid-Hollandse cluster. Brenninkmeijer: ‘De agenda geeft ons als bestuur veel richting en zorgt voor de essentiële vertaalslag van praten naar doen.’

Veranderingen in bestuur

Behalve voormalig voorzitter Jan van de Wouw, verlaat ook Jan Lokker het bestuur, hij vanwege zijn vertrek bij het Rotterdamse Albeda College. Met de wijzigingen bestaat het bestuur nu uit negen leden. Naast de drie nieuwe leden zijn dit:

  • Arie Koedood van Koedood Marine Group
  • Fulko Roos van Royal Roos
  • Jan Kweekel van STC Group
  • Roel de Graaf van Netherlands Maritime Technology
  • Eefje Dekkers van InnovationQuarter
  • David Roodenburg van Huisman Equipment

Het huidige bestuur en InnovationQuarter willen beide vertrekkende bestuursleden hartelijk danken voor hun inzet voor Maritime Delta.

Belangrijk economisch centrum

De NPRC telt 145 leden die vorig jaar in totaal 14,5 miljoen ton voornamelijk droge bulk vervoerden binnen Europa. In een eerder interview benadrukte de coöperatiedirecteur de toegevoegde waarde van de Nederlandse sector voor de maritieme innovatiekracht en het economisch welzijn van het land. Het is een van de redenen waarom ze zich naast de binnenvaart nu ook inzet voor het complete regionale cluster. ‘De scheepvaart heeft ons als land ontzettend veel gebracht’, steekt ze af. ‘De Zuid-Hollandse maritieme industrie vormt een belangrijk economisch centrum met een sterk vestigingsklimaat en een uitstekend opleidingsapparaat. Dat mogen we niet onderschatten.’

Enerzijds wil ze dat wat het maritieme cluster zo sterk heeft gemaakt koesteren. ‘De vakkennis, de opleidingsinstituten, de maakindustrie en de nautische infrastructuur die uniek is in de wereld. Tegelijkertijd moeten we niet stilzitten, maar goed kijken naar de maatschappelijke ontwikkelingen om ons heen en daarop inspelen; als cluster in beweging blijven.’

Mensen, ruimte en technologie

‘Ons netwerk is enorm’, vult Van der Tempel aan. ‘Wij kunnen in Nederland dingen die de rest van de wereld niet kan. Daarmee geven we antwoord op grote maatschappelijk vraagstukken, bijvoorbeeld op het gebied van de energietransitie, met offshore-wind en varen op waterstof.’ Onze voorsprong danken we volgens hem onder meer aan onze open en directe manier van communiceren, waardoor we snel stappen zetten. ‘Multinationals en kleine bedrijven werken gelijkwaardig samen en ook de overheid is een waardevolle partner. Al die bouwstenen heb je nodig.’

“Dit is na Singapore het meest complete maritieme cluster ter wereld.”

Petra de Groene, directeur Economie & Duurzaam bij gemeente Rotterdam

De Groene ziet die diversiteit als de kracht van de regio. ‘Dit is na Singapore het meest complete maritieme cluster ter wereld’, stelt ze. ‘En we willen ook het meest innovatieve en duurzame zijn. De basis is dat de logistieke keten moet blijven werken. Daar zijn we goed in, maar het is geen vanzelfsprekendheid, en daar hebben we mensen, ruimte en technologie voor nodig. Als gemeente is het onze taak om die te faciliteren.

Jeugdliefde en carrièreswitch

Voor Van der Tempel is zijn carrière in de maritieme sector even vanzelfsprekend als de haven dat is voor Rotterdam. Na een jeugdliefde met de zee en een studie civiele techniek aan de TU Delft kwam hij twintig jaar geleden op het idee voor zijn succesvolle uitvinding: een offshore-loopbrug met stabilisatietechnologie, die de verbinding tussen verschillende platforms op zee veiliger en efficiënter maakt. Zijn Ampelmann startte als spin-off van de TU Delft en heeft inmiddels meer dan 6 miljoen mensen en 17 miljoen kilo goederen op open zee verplaatst, wat het bedrijf wereldleider maakt op het gebied van offshore-constructies.

Brenninkmeijer en De Groene kwamen beiden op een meer spontane manier in aanraking met de sector. ‘Ik heb altijd gezeild en een grote liefde voor water gehad’, vertelt Brenninkmeijer. ‘Via via kwam ik aan een baan op de juridische afdeling van het Amsterdamse Havenbedrijf, waar ik later verantwoordelijk werd voor de volledige maritieme portefeuille. Twee jaar geleden maakte ze de overstap naar binnenvaartcoöperatie NPRC met haar hoofdkantoor in Rotterdam. ‘Het mooie aan de binnenvaart en de maritieme sector is dat ze niet stoppen bij de grens’, zegt ze. ‘De sector is internationaal georiënteerd in een lokale omgeving, en bovendien down-to-earth en wars van mooie powerpoints: het werk is direct in de praktijk zichtbaar.’

 “Het cluster is uniek, maar om dat te blijven hebben we een visie nodig. Zeker nu de uitdagingen steeds groter worden.”

Jan van der Tempel, CEO Ampelmann

De Groene herkent dat beeld maar al te goed. Ze werkt nu drieënhalf jaar bij de gemeente Rotterdam en merkte daar meteen hoe het maritieme ‘in het DNA van de stad’ zit. ‘Het is overal zichtbaar en veel inwoners werken in de havenindustrie. Dat creëert een grote verbondenheid en geeft de stad z’n unieke karakter. De haven is alomtegenwoordig en inwoners zijn er echt trots op.’

Jong talent, beter imago

Om het sterke regionale vestigingsklimaat en de krachten van het cluster op peil te houden en uit te bouwen, focust het bestuur de komende periode op de twee meest urgente punten uit de Regionale Maritieme Agenda: human capital en imagoverbetering. ‘Beide aspecten versterken elkaar’, verwacht De Groene. ‘Een goed imago trekt mensen aan; andersom versterkt jong talent het aanzien van de sector.’ Vanuit Maritime Delta wil ze daarom het vertrouwen in de sector vergroten, de jonge generatie aantrekken en talent aan de sector binden door in te zetten op daadkracht en interdisciplinaire samenwerking.

Ze waardeert het dat ondernemers zoals haar medebestuursleden tijd vrijmaken voor samenwerkingsverbanden. ‘We hebben echt dat bredere plaatje nodig om de verandering die nodig is in gang te zetten’, benadrukt ze. Brenninkmeijer licht toe waarom ze dat zo belangrijk vindt: ‘Als commercieel bedrijf maak je deel uit van een groter geheel, dat we met elkaar creëren. Je bent er dagelijks mee bezig en trots op, dus wil je dat het goed blijft gaan. Dat lukt het beste als je niet alleen van binnenuit kijkt, maar ook met een helikopterview. Ik neem daar graag verantwoordelijkheid voor.’

“Je werkt heeft hier meteen zichtbaar effect. En je maakt deel uit van een community.”

Femke Brenninkmeijer, CEO NPRC

Van der Tempel besteedt om diezelfde reden meer dan de helft van zijn tijd aan samenwerkingen zoals Maritime Delta. ‘Ons cluster is uniek in zijn kennis, netwerk en diversiteit, maar om dat te blijven hebben we een visie nodig. Zeker nu de uitdagingen steeds groter worden. Veel jonge mensen vergeten dat je er alleen met kleine stapjes komt; dat het veel tijd en energie kost om succesvol te ondernemen. Door vanaf de bovenkant de biotoop te besturen, kun je de juiste richting kiezen.’

Handen uit de mouwen

Brenninkmeijer benadert die uitdagingen het liefst als kansen. ‘We willen laten zien wat er allemaal mogelijk is en inzetten op optimisme en verbinding.’ Dat doet Maritime Delta onder meer door activiteiten als de Wereldhavendagen en het Maritime Delta Diner, maar ook door alle relevante opleidingen van Zuid-Holland in kaart te brengen. ‘Op die manier krijgen we zelf inzicht in en overzicht van het human capital hier in de buurt’, concretiseert Van der Tempel. ‘En zorgen we dat iedereen elkaar begrijpt vanuit een gedeelde interesse.’

Het bestuur wil vervolgens stap voor stap de beweging maken naar een ‘toekomstbestendige sector, voor de werknemer van nu en van de toekomst en met innovatieve slagkracht’. De Groene: ‘Aan de hand van praktijkverhalen willen we laten zien hoe gaaf het is om in de maritieme sector te werken. We willen een nieuw, innovatief imago creëren en als sector bovenaan de populaire vakgebieden komen te staan, waar gave technologieën en innovaties op allerlei fronten worden ontwikkeld en toegepast.’

Dat is precies wat Brenninkmeijer zelf ook zo mooi vindt aan de sector, sluit ze af. ‘Je werk heeft hier meteen zichtbaar effect. En je maakt deel uit van een community: je hoort ergens bij, wat veel verder gaat dan alleen je eigen organisatie.’ Vanuit die gedrevenheid willen de drie nieuwe leden samen met hun collega-bestuurders inzetten op meer samenwerking, innovatie en daadkracht. Om het zo succesvolle Zuid-Hollandse cluster in binnen- en buitenland nog beter op de kaart te zetten.

 

Tessa Luijben en Edward Gilding werken vanuit Maritime Delta aan de ambities van de maritieme sector in Zuid-Holland

- door

De maritieme sector kent vele kansen en uitdagingen. Vanuit het Maritime Delta programma worden onder uitvoering van Edward Gilding en Tessa Luijben met vele partners activiteiten georganiseerd en samenwerkingen gestart om ervoor te zorgen dat de maritieme sector in Zuid-Holland voorloper is én blijft. Dit gebeurt allemaal vanuit ambities die zijn samengebracht in de recent gepubliceerde Regionale Maritieme Agenda. In dit artikel stellen Edward en Tessa zich voor. Wie zijn ze en wat kan het programma betekenen voor de bedrijven uit deze sector?

Edward Gilding is als programma coördinator werkzaam voor het Maritime Delta programma. Dit doet hij al enkele jaren. Hij is daarnaast Business Developer op de maritiem en haven thema’s bij InnovationQuarter. Edward heeft altijd op het snijvlak van (technische) vernieuwing, economie en mens & organisatie gewerkt.

Tessa Luijben werkt inmiddels twee jaar voor het Maritime Delta programma en is daarnaast Business Developer bij InnovationQuarter. Ze is verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoer van het programma en organiseert een groot deel van de events en de activiteiten. Tessa komt uit de ondernemerswereld. Zij heeft haar eigen startup gehad en daarvoor voor een startup gewerkt en is altijd in die hoedanigheid bezig geweest met innovatie.

Voor wie Maritime Delta niet kent: wat is Maritime Delta eigenlijk?

Edward: “Maritime Delta is een programma dat zich inzet voor het versterken van het maritieme ecosysteem in deze regio: van Tweede Maasvlakte tot Gorinchem en Werkendam. Omdat er in deze regio het meest grote en diverse maritieme cluster zit van heel Europa. Het merendeel van het Nederlandse maritieme cluster zit in deze regio. Dat is uniek. Van startups tot overheden en kennisinstellingen. Het hele spectrum van bouwers van de schepen tot de toeleveranciers en rederijen zit hier en dat is heel bijzonder. Tegelijkertijd is het belangrijk om het gebied te blijven versterken. Enerzijds om het cluster te kunnen concurreren, maar ook de grotere uitdagingen van dit moment aan te gaan. Zoals op het gebied van duurzaamheid en Human Capital.

Maritime Delta heeft daar een regionale inslag in. Maritime Delta is ooit ontstaan vanuit de Drechtsteden om als hele regio Zuid-Holland meer met elkaar af te stemmen en samen de uitdagingen aan te gaan. Daarvoor is Maritime Delta sinds 2012 actief samen met partners zoals Netherlands Maritime Technology. We organiseren allerlei activiteiten om die samenwerking en uitdagingen aan te gaan en te versterken. Het belangrijkste component is dat het met én op verzoek van de markt gebeurd. Dat is altijd ons afwegingskader.”

Tessa: “Het is zo bijzonder omdat we hier een heel compleet cluster hebben. Dat komt omdat heel veel maakbedrijven hier zitten, maar ook binnenvaart en havens. We zitten hier aan een grote binnenvaart ader, een aanvaarroute. De grootste haven van Europa zit hier. Logistiek gezien is het ook een van de belangrijkste havens. We zijn op heel veel vlakken bekend.”

Wat voor activiteiten hebben jullie in het verleden georganiseerd?

Tessa: “Heel veel! Zoals bijvoorbeeld de Maritime Delta Student Challenge en de Duurzame Tour. Dat zijn echt dingen die wij geïnitieerd hebben. We zien dat de Student Challenge meer geborgen wordt in het onderwijs.”

Edward: “Daardoor hopen we dat de studenten en werknemers met de juiste match met elkaar in contact komen, wat resulteert in een baan of stage. De duurzame tour is ook een hele waardevolle activiteit waarin we technische toeleveranciers en reders met elkaar in contact brengen.

We proberen tijdens al onze activiteiten gelijkgestemden rond een bepaald thema bij elkaar te brengen. Dat kunnen grote en kleine sessies zijn, maar waar het gaat om grote betrokkenheid van de markt. Soms proberen we dat toch een beetje te regisseren, zodat de juiste mensen elkaar spreken.”

De Regionale Maritieme Agenda (RMA) is recent naar buiten gebracht. Wat is de RMA eigenlijk?

Edward: “Voor mij is de RMA een strategie en een visie wat op verzoek en samen met de markt is ontwikkeld wat heel goed weergeeft wat de huidige uitdagingen en kansen zijn op dit moment en hoe we die vertalen naar ambities voor 2030 op de belangrijkste thema’s.”

Tessa: “De RMA is een concretisering van iets wat er in de sector al best een tijdje leefde, maar nog nooit concreet gemaakt was. Er waren al heel veel visiedocumenten en dergelijke. Daaruit kwam de vraag: wat betekend dat dan voor de maritieme sector?

“Dat is niet zo zeer een papierstuk,
maar het hele proces met sessies en verkenningen.”

Voor elk van die belangrijkste thema’s zijn ambities gedefinieerd en vervolgens welke activiteiten daarbij horen. Dit zijn initiatieven vanuit de markt, vanuit ons, vanuit onderwijs maar ook nationale inzet. Dat is denk ik heel mooi bij elkaar gekomen in wat de Regionale Maritieme Agenda is gaan heten. Dat is niet zo zeer een papierstuk, maar het hele proces met sessies en verkenningen. Juist wat nodig is om die sector zo concurrerend te houden maar ook te helpen in de route naar verduurzaming en digitalisering.”

Wat hebben ondernemers hieraan?

Edward: “Een aantal maritieme bedrijven heeft recentelijk de zorgen geuit over het vestigingsklimaat deze regio. Ze hadden behoefte aan meer industriepolitiek. Ook bedrijven onderling die de behoefte om te verduurzamen, te digitaliseren. Wat zij aan de agenda hebben is dat deze problemen gebundeld zijn als gehele sector vanuit alle verschillende kanten. Vanuit Maritime Delta hebben wij die mogelijkheid om met de juiste activiteiten gezamenlijk aan de slag te gaan. Daarom is het belangrijk dat de Regionale Maritieme Agenda gesteund wordt door zoveel mogelijk partijen, die bij kunnen dragen aan industriële activiteiten. Sommige lopen al, sommige worden opgestart en zo gaan wij het verschil maken.“

Waarom moeten wij als regio hard lopen op deze thema’s?

Tessa: “Omdat de maritieme sector en de haven en alles wat het omvat heel belangrijk is voor de regio, maar ook voor Nederland. Het is niet voor niets ‘Rotterdam Maritime Capital of Europe’. We kunnen niet door op de voet waarop we zitten. We moeten die energietransitie in. Als je doet wat je deed, hou je wat je hebt. Daarom moeten we ook die digitaliseringsslag maken. We moeten ook optimaler gaan produceren, groener gaan produceren. Er zit zo ontzettend veel onder wat allemaal in elkaar grijpt. We moeten echt samenwerken om dit te gaan doen, anders worden we voorbijgestreefd door andere maritieme regio’s of landen of werelddelen die hun eigen voordeel hebben. We hebben hier dat innovatieve voordeel. Van kennis van oudsher maar ook de kennis van nu. De innovatieve mindset die de sector sowieso al heeft, moeten we op de juiste manier gebruiken.”

Kunnen jullie een voorbeeld noemen, waarin wij hier in de regio vooroplopen?

Edward: “Er zijn veel subsectoren waarin we echt wereldleider zijn. Zelf denk ik bijvoorbeeld aan de offshore wind sector. We zitten hier aan de Noordzee. Er zijn veel bedrijven gespecialiseerd in installeren en onderhouden van de windparken. Zo heeft de rijksoverheid gezegd dat we het aantal windmolenparken gaan het verdubbelen ten aanzien van 2030. Dat betekent dat molens groter moeten en dat brengt uitdagingen met zich mee. Mooi dat we zowel grote als innovatieve kleine bedrijven in de regio hebben om samen te kijken naar hoe we dit gaan doen. Dat is niet vanzelfsprekend dus je moet zorgen dat de juiste partijen elkaar weten te vinden. Dat er in een vroege fase bepaalde ontwikkelingen plaatsvinden. Dat is een mooi voorbeeld waarin we voorlopen, zowel economisch als maatschappelijk.”

“De bedrijven zitten bij elkaar om de hoek,
dus samen iets ontwikkelen lijkt een no-brainer.”

Tessa: “Ik denk dat die kracht vooral ligt in de combinatie van alles op één plek. De complexiteit daarvan en de compleetheid daarvan is zo’n ontzettende kans. De bedrijven zitten bij elkaar om de hoek, dus samen iets ontwikkelen lijkt een no-brainer.”

Welk thema spreekt jullie het meeste aan?

Edward: “Dat is voor mij de energietransitie. Opwekking en ook het gebruik van duurzame energie. Het is inspirerend om te zien dat je nu ondernemers en bedrijven hebt die hun nek uitsteken en zeggen: ondanks de onzekerheid gaan we hier iets mee doen. We moeten gewoon naar zero emissie, zoals een schip op waterstof of elektrisch varen. Het is een interessante en spannende tijd om mee te werken.”

Tessa: “Voor mij is het ook de energietransitie, maar dan de dingen die iets minder voor de hand liggen. Digitalisering is een onmisbare factor. Optimaal varen en produceren en ook kijken naar overnemen van taken van mensen, zodat we hier echt de duurzaamste blijven.”

“Daarnaast ook de aspecten van human capital die erbij gepaard gaan. Dat zijn lastige noten om te kraken, dat maakt het mega interessant. Wat ik vanuit mijn achtergrond belangrijk vind is circulariteit. Dat wordt vaak achteraf aan gedacht. Maar dat gaat over een hele grondstoffentransitie die aan de gang is.”

“Praten op thema’s is leuk, maar hoe
maken we dat concreet en hoe gaan we
de acties echt in gang zetten.”

Edward: “Het maken van impact is het meest belangrijk. Praten op thema’s is leuk, maar hoe maken we dat concreet en hoe gaan we de acties echt in gang zetten.”
“Belangrijke aandachtspunten zijn de mate van versplintering en hoe wij kunnen zorgen we dat dat verbeterd wordt. Dat bedrijven weten bij wie ze aan moeten kloppen. Daarnaast de samenwerking tussen de markt zelf. De dynamiek van grote en kleine partijen en hoe we die beter kunnen laten samenwerken. Dat zit in een vorm van leiderschap. Daar hebben we wat te winnen.”

Hoe nu verder?

Tessa: “Waar ik trots op ben, is die verdere stip op de horizon die we samen hebben kunnen zetten met partijen die dat ook willen. Op korte termijn is resultaat heel belangrijk. Daarvoor moet je die opgaven opknippen. Ook kleine opgave kunnen een grote impact hebben. Ik zou graag icoonprojecten optuigen en samen aan de slag gaan met die projecten. Misschien kan het nu nog niet, maar we willen wel. Dus hoe zorgen we ervoor dat het toch gaat lukken? Dat is het allermooist.”

“Voor het slagen van deze agenda moeten veel partijen (eigenlijk mensen) leiderschap tonen. Ondanks de uitdagingen gaan we dit samen doen. Dat is spannend, maar het moet gebeuren. Daarom interviewen we veel voorlopers die dit laten zien: we kunnen het en we doen het. We gaan gewoon zorgen dat het lukt.”

Edward: “Samenwerking is belangrijk. Zelf hebben we daar een belangrijke rol in te vervullen.”

Werk je aan een icoonproject of wil je samen iets organiseren? Neem dan contact op met Tessa.

Contactgegevens

Edward Gilding
Programma manager Maritime Delta
+31 6 12 22 71 64
edward.gilding@innovationquarter.nl

Tessa Luijben
Business Developer Maritime Delta
+31 6 490 002 18
tessa.luijben@innovationquarter.nl

dominique nieuwpoort kwartiermaker datawerf maritime delta

In gesprek met Dominique Nieuwpoort, onze kwartiermaker Datawerf

- door

Sinds februari van dit jaar werkt Dominique Nieuwpoort als Kwartiermaker Datawerf voor InnovationQuarter. In deze blog maken we nader kennis.

Wat is de Datawerf?

De Datawerf moet het voor MKBers in de provincie Zuid-Holland makkelijker maken om door gebruikmaking van data de bestaande bedrijfsvoering te optimaliseren of het bedrijf uit te breiden met nieuwe digitale businessmodellen. Het doel is om bedrijven sneller van ‘data-idee’ naar concreet product te helpen, zodat zij de continuïteit van hun omzet weten te garanderen en de (internationale) concurrentie voorblijven.

We brengen concrete stappen en inzichten zodat bedrijven eenvoudig en snel een nieuw datagedreven product lanceren. Een product met een goede business case en een product waar de klant ook daadwerkelijk op zit te wachten.

Aan wat voor data moeten we dan denken?

Tegenwoordig wordt bijna overal data opgeslagen in bedrijven, denk aan klantgegevens, data uit het productieproces of data uit de operatie. Daarnaast is er ook data van externe databronnen die toegankelijk is, zoals waterhoogtes, weersvoorspellingen of je kunt abonnementen afsluiten op diverse databases.

Het gaat er bij de Datawerf niet over om zoveel mogelijk data te verzamelen, maar het gaat er juist over om data te gebruiken als middel om je bedrijfsdoelen te behalen.

Zo kan je data gebruiken om de levensduur van je producten te verlengen of te voorspellen, zodat er bijvoorbeeld minder kosten worden gemaakt tijdens een garantieperiode. Het in kaart brengen van je installed base om deze te vergelijken met de mogelijke afzetmarkt om zo je omzet te doen groeien. Of om je product beter in de markt te zetten, omdat je op basis van data kunt aantonen dat jouw performance beter is dan die van de concurrent. Of erg actueel nu, data gebruiken om brandstofbesparing te bewerkstelligen en dat niet alleen in de operatie maar ook in de fabriek. Zomaar wat voorbeelden waarbij data een rol kan spelen om zo je bedrijfsdoelen te behalen.

Waar staan jullie nu?

Momenteel bevinden we ons in de voorbereidende fase en is er officieel nog geen Datawerf programma. De komende zeven maanden richten we ons op maritieme MKB-bedrijven in de Provincie Zuid-Holland. We zijn met een klein team (Tim Franken van InnovationQuarter en Tessa Luijben van Maritime Delta) aan het testen welke service deze bedrijven het best helpt om te versnellen met data innovatie. Hiervoor voeren we veel klantgesprekken, interviews met scheepswerven, toeleveranciers en operators. Van de zomer zullen we een aantal pilots gaan draaien waar bedrijven zich voor kunnen aanmelden. Deze informatie zullen we uiteraard ook via Maritime Delta delen.

Wat heb je tot nu toe al geleerd uit de interviews?

We hebben eerst met name gekeken naar welke problemen er worden ervaren omtrent data innovatie bij het maritieme MKB. Hieruit volgden de drie meest genoemde problemen:

  • Weinig kennis van datagedreven werken – Er is weinig kennis over data-innovatie aanwezig bij MKB-bedrijven. Er is niemand structureel mee bezig en het is daardoor niet duidelijk wat de kansen zijn voor een bedrijf. Het is wel duidelijk dat er veel data is, maar niet hoe dit zou kunnen leiden tot omzetgroei.
  • Te weinig kennis om een digitale Business Case op te stellen – Het opstellen van een digitale Business case vraagt andere kennis dan voor de bestaande business. Er is onvoldoende inzicht in de omvang van de investering als wel als van de opbrengsten van een mogelijk data-idee. Een business case opstellen ligt dan voor de hand, maar daar heb je meer kennis voor nodig.
  • Geen kartrekker die deze nieuwe data innovatie uitwerkt – Stel dat er wel een idee is en een valide business case, is het ook de vraag wie dit dan gaat uitvoeren? Want als directielid zie je wel de kansen, maar kan je het niet zelf uitvoeren. Maar wie dan wel? Er is eigenlijk niemand beschikbaar die 20 uur per week kan besteden aan deze nieuwe innovatie.

Wat er dan wel gebeurd is dat men zelf binnen het bedrijf een beetje tijd beschikbaar stelt om er af en toe wat aan te werken. Er wordt gesproken met familieleden over de problemen die zij ervaren en daaruit volgens soms vervolgstappen. In sommige gevallen wordt er meegewerkt aan een studentenproject, waarbij helaas niet altijd de verwachtingen worden waargemaakt.

Het nadeel van deze alternatieve oplossingen is dat het eigenlijk te langzaam gaat en dat is dan vervolgens ook weer de kritiek ‘het gaat allemaal zo langzaam!’. Er volgt geen resultaat, er is geen product of dienst om aan de klanten aan te bieden en daarmee de omzet te doen groeien.

Zonde! Want het werken met data kan juist zorgen voor een omzet groei en betere marges. Het biedt een kans om een pro-actieve houding ten opzichte van je klant aan te nemen. Tevens kan het ook helpen bij het aantrekken van nieuw personeel, omdat ook het nieuwe personeel ziet dat het bedrijf met de tijd mee gaat.

Waarom ben je hier zo gepassioneerd over?

Het MKB is een beetje de underdog als het gaat om data innovatie. Terwijl juist zij een zeer belangrijke schakel zijn in de gehele maritieme keten. We zien dat grootbedrijven voldoende geld hebben om te investeren in digitale technologieën en in het aantrekken van de juiste mensen. Zij hebben budgetten waar de gemiddelde MKBer van droomt, digitale innovatie wordt in-house of met externe consultants ontwikkelt. Echter als grootbedrijven hun doelen willen halen hebben zij data van het MKB nodig. Het MKB kan momenteel onvoldoende aan die vraag voldoen. Aan de andere kant zie je dat startups ook nieuwe digitale diensten ontwikkelen, zij weten via subsidies of investeringen voldoende geld en de juiste mensen aan te trekken. Het probleem dat zij echter ervaren is dat zij hun diensten niet verkocht krijgen aan het MKB. Het MKB heeft onvoldoende kennis van de kansen die deze diensten kunnen brengen.

Kortom je kunt het MKB niet los zien van het innovatie succes van de gehele keten. Willen we als maritieme sector als geheel meer datagedreven werken, dan moeten we het MKB hierin meenemen. Daarom is de aandacht die de Datawerf besteed aan het MKB zo belangrijk. Hoe groot de uitdaging ook mag zijn. Voor een goede uitdaging kom ik juist mijn bed wel uit.

Hoe ga jij daaraan bijdragen?

Mijn rol als kwartiermaker Datawerf tijdens deze ontwikkelingsfase vraagt eigenlijk ook om een innovatieve houding. We zijn namelijk bezig met het ontwikkelen van een nieuwe service voor de markt. Het is daarom van groot belang om in contact te staan en te blijven met maritieme MKB-bedrijven. Door middel van gesprekken en het bouwen van prototypes valideren we welke oplossing het beste aansluit bij de behoeften en waarmee we de grootste impact gaan maken.

Dus wil je ook meedenken of je mening geven, heb je een digitaal idee en weet je niet hoe je verder moet of wil je gewoon kennismaken?

Leg dan contact via LinkedIn of mail naar dominique.nieuwpoort@innovationquarter.nl.

Datawerf is een initiatief van Provincie Zuid-Holland, Gemeente Rotterdam, Maritime Delta en InnovationQuarter. De kwartiermakers rol is mogelijk gemaakt door kwartiermakersbijdrage van Maritime Delta.

Volop interactie tussen studenten en maritieme bedrijven tijdens de Maritime Delta Student Challenge

- door

Afgelopen maandag 14 maart vond de 2022 editie van de Maritime Delta Student Challenge plaats bij het STC College in Rotterdam. Ruim 80 2e-jaars technische mbo-studenten van STC en het Da Vinci College gingen aan de slag met challenges van Oceanco, Van der Leun en Damen Shipyards Group. Tijdens de Match&Greet konden de studenten zich bovendien oriënteren op een maritieme stageplaats. Bekijk hieronder de sfeerimpressie.

 

Wilt u meer informatie over de student challenge? Neem dan contact op met Tessa Luijben.

 

De Duurzame Tour 2022

- door

Tijdens de Duurzame Tour in Rotterdam en Den Helder werden op 8 maart maar liefst acht MKB-bedrijven verwelkomd bij tien reders in Zuid-Holland en Noord-Holland om hen te overtuigen van hun duurzame oplossingen. Voor de Nederlandse Zeevaart is de energietransitie een van de belangrijkste opdrachten van het moment. Een groot deel van de sector heeft zich in het Maritiem Masterplan verenigd om in 2030 de eerste zero emissie schepen in de vaart te nemen.

De Duurzame Tour werd georganiseerd om zeevarende reders kennis te laten maken met ondernemers met een duurzame oplossing. “Zodoende versnellen we de transitie naar zero emissie scheepsvaart.” Opvallend was de aanwezigheid van veel digitale oplossingen om CO2 te verminderen en inzicht te geven in de (toekomstige) energie behoefte van de schepen. De technische toeleveranciers willen samen met de reders de volgende stap zetten in de verduurzamingsopgaven en het ontwikkelen van de technologie.

In Den Helder waren reders en toeleveranciers op bezoek bij de Koninklijke Marine. EST FLoattech, MSA sevice, Techbinder en Onboard pitchten hun innovaties. De Bock Maritiem, de Koninklijke Marine, de Rijksrederij, ETA shipping en Red Wise waren aanwezig en gingen met hen in gesprek. ‘De energietransitie start bij kleine schepen’ aldus De Bock Maritiem en volgens de toeleveranciers kan verduurzaming niet zonder digitalisering!

In Rotterdam waren Eye Gauge, Finsulate, Nedstack en Smart-ship aanwezig om te vertellen over hun innovaties en de impact die ermee gemaakt wordt. Royal van Oord, ALP Maritime Services, Chemgas, Heerema Marine Contractors en Vroon waren aanwezig bij Van Oord uit interesse om hun vloot te verduurzamen. ‘Goed en inspirerend om elkaar weer live te zien en leuk om te horen waar andere reders mee bezig zijn.’ zei Robert van Heerema Marine Contractors. Rodion van Eye Gauge vond het een mooie kans om in contact te komen met de reders.

De Duurzame Tour is een initiatief van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders, Netherlands Maritime Technology, Stichting De Noordzee, InnovationQuarter en samenwerkingsverband Maritime Delta.

Wilt u meer informatie over deze tour? Neem dan contact op met Tessa Luijben.