CMT International presenteert ‘s werelds eerste circulaire methode voor veilige scheepsontmanteling

- , , door

Op 12 december 2024 demonstreerde het consortium CMT International ’s werelds eerste circulaire en milieuvriendelijke methode voor veilige scheepsontmanteling bij partner Huisman in Schiedam. CMT ontwikkelde het prototype samen met Huisman, wat diens locatie in Schiedam de aangewezen plek maakte om de draadzaagtechnologie te demonstreren. Een draadzaag werd eerder succesvol gebruikt bij scheepsberging onder water. Voor een groot en internationaal publiek toonde het prototype van 9 meter breed en 6 meter hoog aan dat de technologie ook op land toepasbaar is. Nu het bewijs is geleverd dat de techniek niet alleen circulair en veilig is, maar ook praktisch inzetbaar, zullen zich naar verwachting de nodige nieuwe investeerders en partners melden.

24 jaar geleden stond ondernemer Frank Geerdink op een strand in India. Overal waren slopers bezig honderden afgedankte zeeschepen handmatig te ontmantelen. Menselijk en ecologisch onacceptabel, vond hij. Dat moment legde de basis voor Circular Maritime Technologies.

Kort samengevat bestaat de CMT Diacutron uit een speciaal ontworpen draadzaag die afgedankte zeeschepen in plakjes snijdt. Alhoewel, ‘plakjes’… Het gaat hier om een 40 meter hoge machine die schepen in 90 minuten in delen van 150 tot wel 300 ton snijdt. Volledig circulair, veilig én schaalbaar. Kortom, een innovatie met potentie om de industrie te transformeren.

Van passieproject naar startup

Frank voorzag met zijn circulaire werf een werkbare oplossing voor het groeiende wereldwijde probleem van het ontmantelen van afgedankte zeeschepen. Jarenlang werkte hij met enige regelmaat aan zijn passieproject, tot hij in 2015 besloot zijn ideeën tot uitvoer te brengen. De toenemende vraag naar schoon, hoogwaardig staal bood een unieke kans. Om die te pakken, had hij wel hulp nodig. Die was niet ver te zoeken: zijn aanstekelijke enthousiasme en sterke concept sloegen aan, zowel bij visionairs als investeerders.

Made in Holland

Zo kwam venture building studio Enviu aan boord van het consortium. ‘Toen Frank ons benaderde met zijn visie, zagen we direct hoe goed die aansloot bij onze werkwijze’, vertelt Daniël Moolenburgh, venture builder bij Enviu. De organisatie ontwikkelt bedrijven om sociale en milieuproblemen aan te pakken en markten duurzaam en blijvend te transformeren. Binnen het consortium combineert Enviu technologieën en strategieën die de scheepssloopsector voorgoed kunnen veranderen.

Ook InnovationQuarter speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van CMT. Denk aan toegang tot het omvangrijke netwerk van de organisatie en ondersteuning bij financierings- en subsidieaanvragen, waaronder een subsidie van Kansen voor West. ‘Zonder InnovationQuarter waren we hier dus niet geweest’, zegt Frank. Volgens Daniël is deze brede support onmisbaar: ‘Ze zijn actief, betrokken en hebben expertise in huis die echt verschil maakt.’ Mede hierdoor blijft CMT stevig verankerd in de regio; de eerste circulaire werf moet in Rotterdam komen. ‘Met ons adagium Made in Holland laten we zien hoe technologie problemen omzet in kansen, gewoon hier in Nederland.’

‘Een brood snijd je toch ook eerst in plakjes voordat je het opeet?’

– Frank Geerdink, oprichter en managing director CMT International

Volledig circulair

Frank legt het idee achter de CMT Diacutron eenvoudig uit: ‘Vergelijk het met een brood. Dat snijd je toch ook eerst in plakjes voordat je het opeet?’ Met een shiplift wordt het afgedankte schip uit het water gehaald en op een vloeistofdichte ondergrond geplaatst. Dit voorkomt dat schadelijke vloeistoffen weglekken. Vervolgens snijdt een gigantische draadzaag in 90 minuten een plak van 150 tot 300 ton van het schip. Die wordt in blokken gezaagd en gescheiden in vier categorieën: staal, non-ferrometalen, organische materialen en restmaterialen.

Afvalmaterialen worden ter plekke verwerkt. ‘In zo’n schip zit werkelijk van alles: motoren, leidingen en zelfs complete slaapkamers.’ Een deel van de afvalstroom wordt via een pyrolytisch systeem omgezet in waterstof. ‘Die stoppen we in een brandstofcel die de werf van energie voorziet. We zijn echt volledig circulair. Niets van waarde gaat verloren.’ De aanpak combineert efficiëntie dus met duurzaamheid, waarmee CMT niet alleen een milieuprobleem oplost, maar ook een nieuwe standaard zet in de wereld van scheepsontmanteling.

Concurrerend met lagelonenlanden

CMT onderscheidt zich volgens Daniël door drie krachtige pijlers: circulariteit, veiligheid en concurrentie. Meteen vanaf het begin stond de hoogste graad van circulariteit centraal: ‘Alleen dan kun je écht impact maken.’ Alle onderdelen van een schip krijgen een zo hoogwaardig mogelijke bestemming. Het gerecyclede staal is van een kwaliteit die elders niet verkrijgbaar is. Hiermee biedt CMT een unieke meerwaarde voor de staalindustrie.

‘Een zeeschip van 200 meter wordt binnen een week verwerkt tot schone staalplaten.’

– Daniël Moolenburgh, venture builder bij Enviu

Verder is het proces volledig geautomatiseerd. Medewerkers kunnen op veilige afstand werken en komen niet in contact met gevaarlijke stoffen en materialen. Die worden direct opgevangen en verwerkt – zonder schade aan de natuur. Automatisering zorgt daarnaast voor enorme efficiëntie. ‘Een zeeschip van 200 meter wordt in binnen een week verwerkt tot schone, platte platen staal. We kunnen dus snel werken en daarmee concurreren met lagelonenlanden’, legt Daniël uit. Deze combinatie van duurzaamheid, veiligheid en snelheid biedt een toekomstgerichte oplossing voor de scheepssloopproblematiek.

Op weg naar circulaire maritieme industrie

Daniël kijkt met enthousiasme terug op de demonstratie van het prototype. ‘Er was een mooie mix aan huidige en potentiële partners en financiers aanwezig, naast een stevige bestuurlijke delegatie. De sfeer was energiek en positief. Dat was al zo bij de presentatie van Huisman en CMT, waar bleek dat gelegenheid en noodzaak nu mooi samenkomen. Bij de demonstratie werd dat enthousiasme alleen maar bevestigd, want de geslaagde test bewijst dat verandering ook daadwerkelijk mogelijk is. We hopen dat we die positieve energie kunnen omzetten in de volgende concrete stappen voor CMT, op weg naar een circulaire maritieme industrie.’

Standaard voor de toekomst

Frank ziet een toekomst vol kansen. Naar verwachting moeten in 2030 meer dan 2.000 zeeschepen per jaar ontmanteld worden. ‘We kunnen in Europa nog maar een fractie daarvan aan. Maar CMT-werven bieden het begin van een oplossing.’ Hij verwacht dat de demonstratie deuren opent naar een eerste werf in Nederland én meer internationale samenwerkingen. ‘We hebben al interesse vanuit Japan. CMT is niet langer de droom die begon op dat Indiase strand, maar een haalbare standaard voor de toekomst.’

Meer weten over CMT International of geïnteresseerd in een samenwerking? Neem contact op met Leandra Gouw.

Datawerf herontdekt lonkend perspectief voor Maritiem MKB

- , , door

Digitale ambities omzetten in tastbaar succes

Datawerf, het vernieuwde innovatieprogramma dat voortbouwt op het succes van de pilotfase, gaat 30 ondernemers in de maritieme- en maakindustrie in Zuid-Holland selecteren die intensieve ondersteuning krijgen om hun digitale ambities om te zetten in tastbaar succes. In 6 weken tijd – 2 dagen per week – worden deze ondernemingen praktisch geholpen door een digitale expert. De expert legt de digitale vraagstukken grondig onder de loep, om zo concrete oplossingen en een plan van aanpak te leveren, waarmee ondernemingen optimaal kunnen profiteren van de voordelen die digitale technologie biedt. Het aanmelden start nu.

Personeel meekrijgen

Eén van de grootste uitdagingen waar de maritieme en maakindustrie mee te maken heeft, is het personeelstekort en behoud. Datawerf biedt hier een lonkend perspectief.

Door deel te nemen aan Datawerf en de digitale transformatie te omarmen, kun je jouw organisatie efficiënter laten werken. Bedrijven hebben veel data, maar gebruiken deze nog onvoldoende in besluitvorming. Denk aan klantgegevens of data uit het productieproces. Datawerf helpt om inzichtelijk te maken welke stappen er genomen moeten worden om deze data om te kunnen zetten in bruikbare informatie, zodat besluitvorming gebeurt op basis van feitelijkheden. Zo wordt waardevolle kennis beter benut, kunnen medewerkers sneller en slimmer problemen aanpakken, wat leidt tot tevreden klanten en een soepel draaiende business.

“Met Datawerf willen we de maritieme en maakbedrijven een krachtige boodschap geven: stilstaan in de huidige situatie betekent achterblijven op de internationale markt,” zegt Dominique Nieuwpoort, programmacoördinator Datawerf. “Als je niets doet om de uitdagingen zoals minimale marges, personeelstekorten en de overgang naar datagedreven werken aan te pakken, loop je het risico om ingehaald te worden door je concurrenten. Datawerf biedt het lonkend perspectief dat bedrijven nodig hebben om met vertrouwen de volgende stap te zetten en hun groeiambities waar te maken. Want wie wil er nou niet zijn bedrijf verbeteren?”

Digitale experts op locatie en analyse sessies

Deelnemende bedrijven krijgen niet alleen de kans om hun digitale vraagstukken aan te pakken, maar ook om hun personeel te enthousiasmeren voor digitale innovatie. Door gebruik te maken van de digitale expertise van de experts op locatie of de analyse sessies, kunnen bedrijven hun digitale ideeën omzetten naar concrete plannen en digitale businessmodellen. De trajecten die zij doorlopen moeten uiteindelijk leiden tot hogere omzet, betere marges en lagere kosten voor de deelnemers. Andere doelen zijn het verminderen van personeelstekort en het aantrekkelijker worden als werkgever, met name voor een nieuwe generatie van jonge ‘digital-minded’ werknemers.

“Een ontbrekende schakel in het aanbod rond ondersteuning van digitale innovatie”, zo zou ik Datawerf willen omschrijven, aldus Dominique. “In de pilot van het project is aangetoond dat we via flexibele en op maat gemaakte hulp echt het verschil kunnen maken. Na hulp van Datawerf zien wij dat bedrijven een stap maken in hun datavolwassenheid en goed voorbereid beslissingen kunnen maken over toekomstige investeringen in digitalisering.

Wat is Datawerf?

Datawerf kent een looptijd van 2 jaar en wordt uitgevoerd door regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter. Het project is gericht op het ondersteunen van de maritieme en maaksector in de provincie Zuid-Holland bij het optimaliseren van digitale innovatie en het vergroten van hun datamaturiteit. Door digitale vraagstukken te doorgronden en concrete oplossingen te bieden, verandert Datawerf data in waardevolle informatie. Dit stelt bedrijven in staat om besluitvorming te baseren op feitelijkheden, wat leidt tot tevreden klanten en een soepel draaiende business.

Naadloze integratie met Digitalzh

Het programma is geïntegreerd in de dienstverlening van Digitalzh, het centrale loket voor digitale innovatie in Zuid-Holland. Samen met partner TU Delft, biedt Digitalzh een breed scala aan ondersteuning, variërend van informatie en opleidingen tot testfaciliteiten en ‘best practices’. Digitalzh helpt kleine en middelgrote bedrijven in de industrie om de uitdagingen rondom tekorten aan personeel, materialen en energie op te lossen en hun internationale concurrentiepositie te verbeteren.

Aanmelden voor Datawerf is vanaf nu mogelijk

Ondernemers kunnen zich via de website aanmelden voor deelname. Datawerf streeft ernaar om in 2025 tastbare resultaten te presenteren en deelnemende bedrijven klaar te stomen voor datagedreven groei. Grijp deze unieke kans om de digitale transformatie van jouw bedrijf te versnellen.

Klik hier

In DecomCockpit werken Zuid-Hollandse bedrijven samen aan volledig circulair verwerken van windparken

- , door

De komende vijf jaar bereiken zo’n vierhonderd windturbines op Nederlands bodem het einde van hun levensduur. Ze worden dan afgebroken, maar er is wereldwijd weinig kennis over duurzame demontage, recycling en hergebruik van onderdelen. In het consortium DecomCockpit werken vier Zuid-Hollandse bedrijven samen aan volledig circulaire verwerking van on- en offshore windturbines. InnovationQuarter bracht de partijen samen en adviseerde bij het opstellen van de propositie en subsidieaanvragen. In het najaar verwacht het Just Transition Fund (JTF) van de EU een financiering toe te kennen voor de eerste pilot.

Dit artikel is doorgeplaatst vanuit InnovationQuarter. 

4 Zuid-Hollandse bedrijven

Consortium DecomCockpit bestaat uit vier bedrijven:

·  Circular Recycle Company (CRC) ontwikkelt de eerste duurzame recyclemethode voor thermohardend composiet, een veelgebruikt materiaal in vliegtuigen, auto’s, boten en windmolenwieken. CRC verwerkt het composiet tot grondstof voor onder meer bouwmaterialen.

·  Adviesbureau ECHT versnelt en faciliteert de energietransitie met projectcoördinatie en materiaalchecks.

·  Metaalverwerker Jansen Recycling Group recyclet jaarlijks 500.000 ton metaalafval uit heel West-Europa.

·  Sif ontwerpt en produceert offshore fundatiebuizen: het deel van de windmolen dat onder water staat.

‘Die vierhonderd turbines zijn er meer dan er worden bijgebouwd’, vergelijkt Maarten Lobregt, Project Manager Energy Transition bij ECHT. Windparkbeheerders zoals Eneco en Vattenfall schrijven aanbestedingen uit voor de ontmanteling. ‘Turbines die nog goed werken, worden vaak verkocht en elders opnieuw opgebouwd. De meeste turbines die de komende jaren worden afgebroken zijn daarvoor in te slechte staat. Daarom vragen windparkeigenaren steeds meer advies over duurzame verwerkingsmethoden.’

Zo’n 90 procent van de onderdelen wordt al gerecycled, maar een deel belandt op de stort of in de verbrandingsoven. ‘Het is soms moeilijk te achterhalen wat er na de ontmanteling precies met de onderdelen gebeurt’, verklaart Maarten. ‘Bij ECHT buigen we ons al jaren over de vraag: hoe maken we volledig circulaire materiaalverwerking mogelijk én rendabel? Daar geven we met DecomCockpit antwoord op: we creëren meerwaarde voor elkaar en daarmee voor windparkeigenaren.’

Elkaar aanvullen en versterken

De partners creëren die meerwaarde door samen een recycleketen te vormen, waarbij ieder zich op de eigen schakel richt. De keten begint bij ECHT, dat de volledige projectcoördinatie, het klantcontact en de materiaalinspectie verzorgt. ‘In een turbine zitten tientallen verschillende kabels, motoren, generators, olie en andere onderdelen’, specificeert Maarten. ‘Daarom maken we voorafgaand aan de demontage van iedere turbine een materiaalpaspoort. Hiermee adviseren klanten over duurzame verwerking en zorgen we dat de materiaalverwerking transparant blijft.’

“We zijn alle vier frontrunners op het gebied van duurzaamheid.”

– Maarten Lobregt, Manager Energy Transition bij ECHT

Frontrunners in duurzaamheid

Met het materiaalpaspoort bepaalt ECHT of de onderdelen geschikt zijn voor hergebruik of reparatie. Pas als dat niet gaat, kijken ze naar recyclemogelijkheden. ‘Jansen en CRC maken de recycling zo duurzaam mogelijk’, vertelt Maarten. ‘We zijn alle vier frontrunners op het gebied van duurzaamheid. Jansen levert de hoogste kwaliteit staalsortering en -recycling van Nederland – en kwaliteit betekent duurzaamheid. Kwalitatief materiaal gaat tenslotte langer mee. Hetzelfde geldt voor CRC en Sif.’ Die laatste sloot later op eigen initiatief aan en vergroot de scope van het consortium naar offshore windparken.

Recycling wieken grootste uitdaging

Het verwerken van de wieken, ook wel bladen, vormt de grootste uitdaging voor duurzame verwerking. ‘Tot voor kort verdwenen die onder de grond’, vertelt Sylvia van CRC. Een complicerende factor is dat turbines steeds groter worden. ‘Modernere turbines hebben langere bladen, die meer energie opwekken, maar soms al na tien tot vijftien jaar aan vervanging toe zijn.’ De unieke technologie van CRC maakt recycling van de bladen voor het eerst mogelijk.

Energie & Klimaat

Met het gezamenlijke innovatieprogramma Energie & Klimaat stimuleren Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), TNO, de provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter duurzame innovatie in de regio. In het kader van dit programma bracht InnovationQuarter de partners in DecomCockpit samen, en adviseerde het consortium over de propositie, samenwerkingsovereenkomst en subsidieaanvragen.

Verkleinen, opslaan en gefaseerd aanleveren

Jansen Recycling Group deelt de wieken op in kleinere stukken en levert ze in de juiste grootte aan bij CRC. ‘Metaal uit windmolens verwerken we vaker, maar met composiet hadden we nog nooit iets gedaan’, erkent Peter Roest, Chief Operations Officer bij Jansen. ‘Een pilotproject met vijf enorme turbines van Eneco bewees dat het kan.’ De metaalverwerker biedt CRC ook opslagruimte voor grote projecten, zoals partijen turbinebladen. ‘Windparken bestaan soms uit wel zestig molens. De bladen daarvan leveren we verkleind en gefaseerd aan bij CRC.’

onderdelen van een windturbine bij Decomcockpit

Horizon Europe en REACT EU

Het plan voor het consortium ontstond in 2021, na gesprekken tussen InnovationQuarter, Maritime Delta, TNO en SmartPort, de kennishub van de Rotterdamse haven. Een uitgebreid regionaal onderzoek toonde de kansen van offshore wind park commissioning aan. Één van de aanbevelingen was de verdere ontwikkeling van DecomCockpit.

Mede dankzij het Energie & Klimaat-programma van InnovationQuarter bemachtigde DecomCockpit verschillende subsidies. Zo kregen ECHT en Jansen Recycling Group vanuit het Horizon Europe-programma financiële support om verschillende recyclemethodes voor turbinebladen te testen. CRC ontving via InnovationQuarter en lokale partners ruim een miljoen euro uit het REACT EU-fonds, waarmee ze hun eerste pilot afrondden.

Just Transition Fund

Het kapitaal van zo’n € 1,5 miljoen dat het JTF dit najaar toekent verdelen de consortiumpartners onderling. CRC zet het in voor technologie om het recyclaat nog beter af te stemmen op de marktvraag. Jansen bekostigt er deels de apparatuur mee voor het verkleinen van de wieken. En ECHT gebruikt het voor verdere ontwikkeling van de materiaalpaspoorten in samenwerkingen met marktpartijen. ‘Er zijn nu veel verschillende materiaalpaspoorten in omloop’, licht Maarten toe. ‘Dat is een gevaar voor goede recycling. We willen daarom een specifiek paspoort standaardiseren en zo continuïteit creëren.’

Meerwaarde samenwerking

De vier partners zien de samenwerking als meerwaarde voor hun dienstverlening aan klanten. ‘We vullen elkaar prachtig aan’, vindt Peter. ‘Deelnemen aan een consortium vraagt om een goede inschatting van je positie in het geheel: dat je niet het maximale voor jezelf wil bemachtigen, maar durft te denken in het belang van de gemeenschap. Ik denk dat die mindset onmisbaar is voor verduurzaming, op alle vlakken.’

InnovationQuarter als aanjager

Peter hecht daarom veel waarde aan de connecties die InnovationQuarter tot stand brengt. ‘Dat doen ze goed. Ze weten hoe je een samenwerking aanzwengelt en nemen vooral in het begin de lead. Nu alles draait, kunnen we altijd bellen voor advies of om te sparren.’ Maarten: ‘Vooral voor vragen rondom subsidieverstrekking hebben we nu veel aan InnovationQuarter. Ze weten hoe je dat slim aanpakt.’

“Als je kiest voor een duurzame ontmanteling, betaalt zich dat altijd terug.”

– Peter Roest, Chief Operations Officer bij Jansen Recycling Group

Complete windparken verwerken

Afzonderlijk hebben de partners al verschillende turbines circulair verwerkt. De volgende stap is het gezamenlijk verwerken van windparken. ‘We richting ons daarbij op twee vragen’, vertelt Peter. ‘Hoe kunnen we dat zo efficiënt mogelijk doen, en hoe krijgen we onze opdrachtgevers zo ver dat ze direct naar DecomCockpit komen voor advies, inspecties en materiaalverwerking? Nog te vaak speelt de prijs een doorslaggevende rol bij aanbestedingen. Dat moet veranderen. Als je kiest voor een duurzame ontmanteling, betaalt zich dat altijd terug.’

Nieuwe wetgeving

Maarten deelt die visie. ‘Het doorverkopen van turbineonderdelen voor hergebruik levert het meeste op.’ Om windparkeigenaren daarvan te overtuigen, wil hij de zichtbaarheid van het consortium vergroten. ‘Daartoe proberen we ook de Europese wetgeving te laten meebewegen. De windenergiesector is welwillend: ze hebben al geregeld dat materiaalpaspoorten vanaf 2025 verplicht zijn en composiet niet meer naar de stort mag. Daar zijn we heel blij mee.’

Netwerk vergroten

Hij ziet het huidige consortium als een stevig fundament en wil het netwerk nu verder uitbreiden met partners die de duurzaamheidsambitie delen. ‘Denk aan kabelverwerkers, aannemers en kraanbedrijven die de turbines op duurzame wijze afbreken. Maar ook aan kennis- en onderzoeksinstellingen. Door de samenwerking bellen we elkaar veel sneller op. Met nog meer ketenpartners creëren we extra meerwaarde voor elkaar en voor opdrachtgevers.’

Lees meer over het consortium en de recente activiteiten op de website van DecomCockpit. Neem voor samenwerking of vragen contact op met Maarten Lobregt.