Marjolein Boer spreekt zich uit over circulariteit

Circulariteit: “laaghangend fruit” of niet, essentieel voor een toekomstbestendige sector

- , , door

“Wij zijn scheepsbouwers, geen slopers!” – zo klonk het lang in Nederland als er gesproken werd over de ontmanteling van schepen. Een schip ontwerpen voor ontmanteling klinkt dan ook als vloeken in de kerk voor een scheepsbouwnatie. Of maakt het juist dat we voorop blijven lopen? Een column door Marjolein Boer, Founder Maritime Sisters.

De meningen zijn verdeeld, maar helder is al lang dat het einde van de levenscyclus van een schip niet een strand in Bangladesh of India kan zijn. Niet voor niets zijn er de afgelopen jaren diverse goede initiatieven voorbij gekomen op dit vlak, zoals Offshore Ship Recycling Rotterdam (OSRR), DecomMissionBlue en CMT (Circular Maritime Technologies), die onlangs een Kansen voor West subsidie ontvingen.

Maar er gebeurt meer! En dat is maar goed ook. Maatschappij-breed is het inmiddels duidelijk dat de ‘lineaire’ manier van hoe we omgaan met schaarse materialen niet houdbaar is. Tekorten op de staalmarkt en ook zeker de zeldzame aardmetalen die toch wel in heel veel toepassingen verwerkt zijn, maken het sluiten van kringlopen alleen maar relevanter. Wij zijn op zoek naar partijen die hier actief mee aan de slag zijn of willen. Daar waar stappen worden gezet, maar juist ook waar het knelt.

Het goede nieuws: van oudsher is onze Nederlandse sector gericht op levensduur, hoogwaardige materialen, componenten én innovatie. Een schip wordt natuurlijk ontworpen en gebouwd om zo lang mogelijk in de vaart te blijven. Reparatie, retrofit en refit zijn daarmee al zo oud als de sector. Ook zien we dat – in afwachting van de brandstof van de toekomst – levensduurverlenging steeds vaker wordt toegepast. Modulair ontwerpen en bouwen maakt het vervangen van de aandrijving gedurende de levensduur mogelijk. Het is belangrijk dat we bij dit alles scherp blijven op onze drijfveren en of het effect daadwerkelijk duurzaam is. Circulariteit is namelijk geen doel op zich. Een slim circulair verdienmodel is financieel duurzaam én beter voor de wereld om ons heen.

Nog beter nieuws: het is niet alleen duidelijk dat we veel van de ingrediënten om toekomstbestendig te worden in huis hebben, maar ook dat we voorop willen blijven lopen. We zien het terug in agenda’s als het Maritiem Masterplan en de Regionale Maritieme Agenda, maar vooral ook diverse voorbeelden dat onze sector ook op dit vlak haar nek uitsteekt, zoals:

  • Holland Shipyards bouwt op groene energie van hun eigen dak en heeft in samenwerking met CoCo Design een gewichtsreductie van 80% gerealiseerd op de nieuwste Riveer Ferry. Een enorme materiaalbesparing én efficientieslag voor de veerboot, die daardoor een extra stop kan aandoen zonder van het tijdschema af te wijken.
  • AEGIR-Marine gaat een tunnel thruster ‘remanufacturen’, oftewel herfabriceren, én opnieuw certificeren in samenwerking met DNV en TU Delft.
  • Maritime Hydrogen is op missie om de weg naar emissievrij varen te plaveien en investeert in de ontwikkeling van inpak- en uitpaktechnologie voor waterstof in vaste vorm. Hun droom: in de toekomst kunnen schepen op waterstof in een gesloten systeem varen.
  • Oceanco transformeerde onlangs het 105 meter lange superjacht ‘H’ uit 2000 naar de nieuwste normen op het gebied van technologie, veiligheid, capaciteit, duurzaamheid én een gloednieuw uiterlijk. De eerste keer dat een superjacht is omgebouwd om de toekomst tegemoet te treden als een geheel nieuw, eigentijds schip. Wát een verschijning hebben de Rotterdammers kunnen zien toen ze onlangs de stad aandeed!

Ook zien we andere constructies rondom eigenaarschap en financiering – zoals van Beequip en Hendrik Veder, die hun kabels en materieel aanbieden als een dienst in plaats van als product verkopen – waardoor we slimmer omgaan met bestaand materieel en ook kleinere partijen in staat stellen om hier gebruik van te maken. En dan speelt er nog de verjonging van bestaande schepen; een beweging die opkomt in verband met de financierbaarheid van duurzaamheidsinvesteringen.

Stuk voor stuk voorbeelden van hoe de maritieme industrie bezig is met de toekomstbestendigheid van onze schepen én sector en haar nek uitsteekt op het gebied van circulariteit. Maar naast deze rode draad zien we ook een andere: het is niet makkelijk om deze initiatieven van de grond te krijgen en nieuwe verdienmodellen in de markt te zetten, als nog oude normen gelden. Wet en regelgeving, benodigde samenwerking in de keten, schepen die niet meer ingezet mogen worden – omdat ze zogezegd ‘te oud’ zijn – terwijl ze nog in perfecte staat verkeren. Er is nog een wereld te winnen.

En daar duiken wij de komende tijd samen met BlueCity, in opdracht van Provincie Zuid Holland in. We hebben hierboven een aantal prikkelende zaken genoemd. We willen graag spreken met partijen die meer voorbeelden hebben. Zowel van wat er al gebeurt als waar behoefte aan is om deze van de grond te krijgen. Denk aan slim grondstof gebruik, recycling, reparatie, levensduurverlenging, ketensamenwerking, nieuwe vormen van onderhoud, etc.

Hoe complex ook, onze verwachting is dat de zogeheten grondstoffentransitie enorme kansen biedt – juist voor onze sector: de afhankelijkheid van (schaarse) metalen is groot, net als de volumes en het gewicht. Afval is een grote kostenpost, dus levensduurverlenging of voorkomen van afval bieden ook commercieel gezien kansen. Emissiereductiedoelen maken dat we anders naar materiaal, brandstof-en energieverbruik gaan kijken; zowel tijdens de operatie als tijdens de bouw. En dit gebeurt gelukkig ook steeds vaker al vanaf de ontwerpfase.

Het feit dat in Nederland de hele keten is vertegenwoordigd; van ontwerp, bouw, tot onderhoud, refit en demontage, maakt bovendien nieuwe servicemodellen mogelijk. Kortom, zoals Egbert Vennink, CEO van Hendrik Veder Group BV, al zei tijdens het Maritime Delta Diner: “circulariteit is bij ons het laaghangende fruit.” Of je het nu zo ziet of niet – er komen namelijk nog wel de nodige uitdagingen kijken bij het plukken daarvan – helder is: circulariteit is essentieel om toekomstbestendig te worden en blijven.

Dus ben jij bezig met slim grondstof gebruik, recycling, reparatie, levensduurverlenging of aan het experimenteren met nieuwe vormen van onderhoud? Neem contact op via circulair@maritimesisters.com.

We horen graag van je!

Diversiteit: geen quick-fix voor arbeidsmarktkrapte – Inclusie: de sleutel voor de volgende fase van de maritieme sector

- , , door

Het spreekt voor zich: als we organisaties zo divers mogelijk inrichten dan lossen we de krapte op de arbeidsmarkt vanzelf op. Uit een verkenning op diversiteit en inclusie binnen de maritieme sector blijkt echter wat anders. Diversiteit en inclusie leven op gespannen voet met elkaar. Want ben jij je wel bewust van eigen vooroordelen? Wat is er nodig om verder te komen op het gebied van sociale vraagstukken in een behoorlijk technische sector? En hoe zorgen we dat mensen zich uitspreken en de leiding nemen ook zonder formeel deze rol te hebben? Seriena Bal, Program Director bij Crest Collective, schreef voor Maritime Delta een blog over diversiteit en inclusie. 

Verschillend en complementair: diversiteit en inclusie

Om met het slechte nieuws te beginnen: meer diversiteit is geen quick-fix voor de huidige arbeidsmarktvraagstukken. En uit verschillende gesprekken maak ik op dat die hoop wel leeft. Om te begrijpen waarom sturen op alleen diversiteit niet werkt, eerst de definities

Diversiteit: hiermee bedoelen we binnen organisaties vaak meetbare criteria zoals geslacht, leeftijd, etniciteit, seksuele voorkeur etc. (Interventies in de directiekamer, 2021)

Inclusie, of inclusiviteit, gaat over wie ergens aan mag meedoen, wie mag meepraten en wie meebeslist. En wie vooral niet. (Jam Cultures, 2018)

We moeten aan de slag met sociale innovatie. Na jaren van hele gave technische innovaties komen we op een plateau terecht. Complexe projecten, nieuwe klanten, maatschappelijke druk. De roep om samenwerking klinkt luid maar over de schaduw van je ego stappen is niet eenvoudig.

Tijdens het Maritime Delta Diner vorige week kwam het meerdere keren ter sprake: we moeten andere doelgroepen aantrekken, promo filmpjes zouden verschillende culturen moeten laten zien, promotie kansen zouden voor m/v/x gelijk moeten zijn. Er werd een mooi plaatje geschetst over waar we naartoe zouden moeten.

Het probleem van dit plaatje? Een onderzoek van RSM Discovery toont aan dat zonder een inclusieve cultuur, diversiteit meestal nadelig uitpakt voor teamprestaties. Samenwerken met mensen die anders zijn dan jij is nu eenmaal uitdagender dan met gelijkgestemden.

Het goede nieuws is dat wanneer een organisatie aandacht geeft aan inclusie en meer diversiteit hier logischerwijs uit volgt, dit de team en bedrijfsprestaties wel degelijk ten goede komt (aangetoond onder bijvoorbeeld inclusieve investeringsmaatschappijen) én de pool van potentiële medewerkers dus groter wordt.

Diversiteit is een fantastisch iets om als organisatie na te streven, míts je inclusie met evenveel toewijding nastreeft – Seriena Bal, Program Director bij Crest Collective

Mijn feministische vooroordelen

Dus wat is er nodig om verder te komen op gebied van inclusie, diversiteit en breder: sociale vraagstukken binnen een behoorlijk technische sector? Tijdens de verkenning ontdekte ik dat inclusie vooral begint bij jezelf. Zo ben ik redelijk feministisch en denk open-minded te zijn. Als ik bewust ben van mijn gedachten neig ik naar vooroordelen richting mensen die bijvoorbeeld vinden dat vrouwen meer zorgtaken horen te dragen dan mannen. Mijn veroordelende gedachte over deze persoon is absoluut niet open-minded, eigenlijk een blinde vlek en daarmee heb ik mijn eigen ‘bias’/ vooroordeel te pakken.

De basis van inclusie is om je open te stellen voor andere(n), meningen, achtergronden, culturen en invalshoeken. En vooral waar het schuurt, met mensen die je niet snel tot je vriendengroep zou rekenen en je misschien denkt ‘maar hier kán ik het niet mee eens zijn’. De vervolgstap is bewust te zijn van eventuele (voor)oordelen, de verschillen te waarderen en vervolgens te kijken op welke manier deze van waarde zijn. Bijvoorbeeld binnen een projectteam of organisatievraagstuk.

Seriena Bal is Program Director bij Crest Collective

Seriena Bal aanwezig op het Maritime Delta Diner 2023

En wat kun je hier dan mee doen?

Benieuwd naar jouw vooroordelen? Harvard ontwikkelde verschillende tests: bijvoorbeeld vooroordelen over leeftijd, fysieke beperkingen, gender, huidskleur, etniciteit, religie en meer.

En dan? Vervolgens ga je het gesprek hierover aan met collega’s. Je spreekt je uit wanneer je merkt dat er te veel vanuit één groep gedacht wordt, stelt vragen over hoe jullie als organisatie inclusie zien en invulling willen geven.

Er is veel onderzoek gedaan naar hoe inclusie werkt binnen organisaties, deze twee onderzoekconclusies zijn voor de meeste goed in dagelijks werk te integreren:

  1. Stimuleer collega’s en teamleden om hun persoonlijke perspectief volledig te delen (oogst de voordelen van diversiteit
  2. Benadruk de toegevoegde waarde van verschillen binnen het team/de organisatie (cultiveer een mindset die de waarde van diversiteit benadrukt)

Op woensdag 8 maart, Internationale Vrouwendag, zetten we het gesprek voort op de maritieme bijeenkomst “Practical tools for inclusive networking.” Dit zou een mooi beginpunt kunnen zijn om meer over het onderwerp te horen en het gesprek aan te gaan met anderen uit de sector.

En bij deze een open uitnodiging, bij voldoende animo organiseert Maritme Delta een aantal rondetafel gesprekken over sociale innovatie, diversiteit en inclusie. Een praktische insteek om het gesprek op gang te krijgen en te zorgen dat we verder komen dan alleen het ‘mooie, diverse plaatje’.

Om de discussie met punt 1 te beginnen, een uitnodiging om jouw perspectief volledig te delen. Hoe denk jij hierover?

Mail Seriena Bal met al je vragen over de verkenning.

 

In gesprek met Audrey Ernst, onze kwartiermaker voor Maritiem TechPlatform

- , door

Wil je een kleine introductie over jezelf geven?
Ik werk als innovatieregisseur bij de afdeling Innovatie & Onderwijsontwikkeling (I&O) van STC Group.  Van huis uit ben ik Arbeids- en Organisatiepsycholoog en ik werk al  20 jaar bij STC Group. In mijn functie mag ik mijn twee passies, menselijk gedrag en stimuleren van innovatief denken, combineren. Naast mijn werkzaamheden als innovatieregisseur mag ik ook de rol vervullen van kwartiermaker van het Maritiem TechPlatform. STC Group en Da Vinci College leiden samen een geweldig consortium waarin 38 partijen met elkaar samenwerken aan het versterken van het menselijk kapitaal in de maritieme sector in de regio Rotterdam-Rijnmond, Drechtsteden (waaronder Hardinxveld-Giessendam) en Werkendam.

Wat is het Maritiem TechPlatform?
Het Maritiem TechPlatform (MTP) is een plek waar alle betrokken partijen elkaar kunnen ontmoeten en van elkaar kunnen leren. Het doel van de samenwerking is namelijk om een nieuwe generatie mensen goed op te leiden voor het bedrijfsleven en de huidige generatie mee te nemen in de nieuwe ontwikkelingen zodat ze in een wereld, die steeds digitaler wordt, van waarde zijn en blijven.

De maritieme sector staat voor grote veranderingen waarin digitalisering en automatisering een belangrijkere rol spelen. Zo wordt het ontwerp en de ontwikkeling van schepen steeds vaker digitaal gedaan, zijn alle apparatuur en machines op een schip aan elkaar gekoppeld waardoor data verzameld kan worden voor bijvoorbeeld predictive maintenance en worden vr-brillen ingezet om de monteur aan boord van een schip op afstand te helpen bij het onderhoud.

Digitalisering vraagt om innovatie bij  bedrijven en binnen het onderwijs. Het is ook  belangrijk om  studenten en medewerkers voor te bereiden om op een goede manier met deze ontwikkelingen om te  gaan, dat er aandacht is voor de sociale competenties en een innovatieve mindset. Ons doel is dan ook dat het Maritiem Techplatform het platform wordt voor innovatieve maritieme samenwerking in de regio met als hoofdthema het vergroten van de maritieme digitalisering. Het motto daarbij is slim, schoon en samen.

Waarom is digitaliseren belangrijk en urgent en hoe pakken jullie dat dan aan?
Om bij de wereldtop te blijven horen moet de maritieme sector in de regio’s Rijnmond, Drechtsteden (waaronder Hardinxveld-Giessendam) en Werkendam innoveren. Er moet duurzaam, efficiënt en toekomstbestendig geproduceerd worden. Goed opgeleide mensen zijn noodzaak. Dit betekent dat digitalisering een centrale rol moet krijgen in de opleiding van de nieuwe generatie.

Dit doet het MTP door te investeren in hybride leeromgevingen, het stimuleren van professionalisering en onderzoek en het werken aan de competenties van de medewerker van de toekomst (onderwijs) rond het thema digitalisering in de gehele ship life cycle.

De urgentie blijkt ook uit de toekenning van de subsidie die we hebben gekregen onder de RIF-regeling van de overheid.

Door digitalisering is het ontwerpen doelmatiger het bouwen efficiënter  en de exploitatie slimmer en schoner. Omdat we dit samen met bedrijven doen, komen studenten en medewerkers vroegtijdig en veelvuldig in aanraking met de huidige technologische ontwikkelingen en komen ze als goede vakmensen op de arbeidsmarkt.

Wat zijn de kansen voor de maritieme sector?
Met de innovaties en de samenwerking kan Nederland de concurrentiepositie als leidend land in de maritieme sector  behouden,  verstevigen en ontwikkeling stimuleren.

Waarom ben je hier zo gepassioneerd over?
Ik ben een optimist pur sang en hou absoluut niet van denken in belemmeringen. Dit betekent niet dat ik niet kritisch ben – innovatie mag  best schuren -, maar deze kritiek moet niet een proces frustreren of de energie eruit halen. Graag buig ik kritiek  om naar een win-win situatie en vertaal deze naar constructieve oplossingen en kijk ik naar wat er wel kan. Het samenbrengen van mens en technologie vind ik het mooiste wat er is omdat ze elkaar zo goed kunnen aanvullen. Vaak genoeg worden ze nog behandeld als twee gescheiden werelden. Hoe mooi is het als je het beste uit mens én organisatie kunt halen door het menselijk kapitaal te vergroten en een verandering in de mindset te bewerkstelligen. Een innovatieve mindset leidt tot  ontwikkeling van talent, vergroten van een veiligheidscultuur, bewustzijn en een duurzame verandering van gedrag. Dan komt voor mij alles samen en  is de puzzel compleet.

Waar kom jij je bed voor uit?
Plezierig samenwerken in het maritiem ecosysteem in Nederland. Met elkaar iets moois ontwikkelen, warme contacten onderhouden en elkaar aanvullen en versterken. Ben Tiggelaar hoorde ik deze week in een webinar zeggen “dat je meer moet worden zoals je bent op je beste moment” en ik dacht op dat moment, dat is exact wat mij drijft: werk en opleiding moeten energie geven en je moet nieuwsgierig zijn om meer te weten en te durven.

Hoe heeft de kwartiermakersbijdrage geholpen bij deze doelen?
Het project had een aanjager en verbinder nodig die samen met een team van STC Group, Da Vinci College en de betrokken partijen optrok om deze innovatieve verdiepings- en verbredingsslag samen te maken. Door, of eigenlijk dankzij, de corona crisis hebben we zeer intensief een op een-gesprekken gevoerd met partijen, waardoor er niet alleen een mooie band is ontstaan, maar ook een divers en betrokken consortium en een goed plan van aanpak.

Nu het project daadwerkelijk gegund is blijf ik nauw betrokken en ondersteun ik de projectmanagers om innovatie in de werkpakketten aan te jagen. Daarnaast zal ik bijdragen aan het organiseren, faciliteren en ondersteunen van samenwerkingsbijeenkomsten, ben ik de contactpersoon voor de partners en andere partijen, zoek ik afstemming met bestaande initiatieven op het gebied van leren, ontwikkelen en digitalisering en volg ik de trends over digitalisering in de maritieme sector.

Hoe ga jij daaraan bijdragen?
Mijn rol als kwartiermaker van het Maritiem TechPlatform is erop gericht om de contacten binnen ons consortium van bedrijven, instellingen en overheden te versterken en de behoeftes van alle partijen te vertalen naar doelen binnen het Maritiem TechPlatform zodat we met onze activiteiten de maritieme maakindustrie in de regio kunnen versterken en ondersteunen.

We hebben rond het  thema  maritieme digitalisering verschillende partijen bij elkaar gebracht, van startups, AR/VR bedrijven, scheepsbouwers, brancheverenigingen, leveranciers, gemeenten, studenten, onderwijsinstellingen en medewerkers.  Samen gaan we innovatieve projecten uit voeren, van elkaar leren en kennis delen.

Natuurlijk doe ik het niet alleen. In de projectgroep zitten ook projectleiders Nicole van Spronsen en Marieke van Halm en subsidieadviseur Els Oprel.

Daarnaast is mijn rol in dit project mogelijk gemaakt door de kwartiermakersbijdrage van Maritime Delta en ben ik zeer blij dat ik hiermee mijn steentje bij kan dragen aan onze mooie maritieme sector.

Heb je vragen?  Wil jouw bedrijf ook aanhaken? Heb  je een inspirerend innovatievraagstuk dat om uitvoering vraagt? Of wil je gewoon  kennismaken en/of op de hoogte blijven van de ontwikkelingen: leg contact via LinkedIn, mail (a.e.w.g.ernst@stc-r.nl) of bel 06-30962305.

 

Audrey Ernst Maritime Delta

Marieke, Audrey, Els en Nicole juichten toen de RIF-aanvraag gegund werd.

Blog: RH2INE Over de grenzen samenwerken aan schoon goederenvervoer

- door

Mobiliteit heeft effect op de kwaliteit van de leefomgeving. Op allerlei manieren werkt de provincie Zuid-Holland daarom aan duurzame en veilige mobiliteit. Hiermee sluiten we aan op de maatschappelijk relevante opgaven, zoals klimaatadaptatie, energietransitie, circulaire economie en een gezonde en veilige leefomgeving.

Waterstof is een van de duurzame oplossingen voor schoner transport over weg en water.

Waterstof als duurzame energiebron
De provincie Zuid-Holland is samen met de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen initiatiefnemer van RH2INE: Rhine Hydrogen Integration Network of Excellence. Een kickstart naar zero-emissie transport. RH2INE richt zich nu eerst op schoon goederenvervoer over water. De ambitie is om in 2030 minimaal 12 schepen te kunnen laten varen op waterstof op de corridor Rotterdam, Duisburg en Keulen (Rhine – Alpine route) met minimaal 3 waterstofvulstations.

Samen met deelstaat Noordrijn-Westfalen wil de provincie Zuid-Holland private partijen helpen de toepassing van waterstof – voor binnenvaartschepen en zwaardere vrachtwagens – te realiseren door drempels weg te nemen, kennis uit te wisselen en consortia te vormen. Inmiddels zijn ongeveer 30 partijen aangesloten, waaronder de havens van Rotterdam, Duisburg en RheinCargo. Het doel is om schone waterstof snel en veilig toegankelijk te maken voor transport langs de Europese corridors van Rotterdam naar Keulen.

Wat doet RH2INE?
RH2INE zet zich op verschillende manieren in om de kickstart naar zero-emissie transport met waterstof gerealiseerd te zien. Zo bouwen we samen aan een sterk netwerk van partijen uit de gehele waardeketen, zowel in Nederland als in Noordrijn-Westfalen en zowel privaat als publiek. We bouwen kennis op en willen deze in de praktijk verder doorontwikkelen. Daartoe zet RH2INE zich in om Europese fondsen binnen te halen om de internationale binnenvaart te versterken, ervoor te zorgen dat meer goederen over het water vervoerd worden en dat dit op een duurzame manier gebeurt: met waterstof als energiebron. Op dit moment wordt met een bijdrage uit CEF (financieringsinstrument van de Europese Unie) een kickstart studie uitgevoerd naar de randvoorwaarden om het varen op waterstof mogelijk te maken. Er vinden studies plaats op het gebied van (technisch) onderzoek, veiligheid en regelgeving. Zo draagt RH2INE bij aan de nationale klimaatambities en de Europese Green Deal.

Interesse?
Hoe meer partijen zich aansluiten bij RH2INE, hoe beter dit initiatief van de grond komt. Bij RH2INE zijn partijen uit de gehele waterstofketen betrokken, vanuit de industrie, verladers, vervoerders, havens, kennisinstellingen en publieke partijen.

Heb je interesse om je als partner aan te sluiten of heb je vragen hierover? Neem dan contact op met Lilian Froitzheim – Leijs via l.froitzheim@pzh.nl. Zij is projectleider RH2INE namens de provincie.

Bekijk hier de video RH2INE: over de grens samenwerken aan schone brandstof voor goederenvervoer Province Zuid-Holland.

 

 

 

Blog: In the picture: Hedi Visscher, business developer duurzaam varen | Drechtsteden bij Innovation Quarter

- door

Sinds dit najaar werkt Hedi Visscher bij InnovationQuarter als Business developer Duurzaam Varen voor de regio Drechtsteden. In deze blog maken we nader kennis.

Waarom een business developer voor de Drechtsteden?
Begin 2020 is de Regiodeal Drechtsteden toegekend vanuit het Rijk. Die deal heeft als doel om de economische groei en brede welvaart in de regio vlot te trekken. Vanuit die deal worden diverse ontwikkelingen gefinancierd op het gebied van Human Capital, innovatie en de rivieroevers. Voor toepasbare innovatie in de regio Drechtsteden en Gorinchem is de aankomende 3 jaar 4,5 miljoen beschikbaar. Focusgebieden zijn Zorginnovatie, Digitalisering, Smart Manufacturing, Delta technologie en Duurzaam Varen.

Wat is de opgave van duurzaam varen in de Drechtsteden & Gorinchem?
Dat we met z’n allen moeten werken aan een meer duurzame toekomst, daar is bijna iedereen wel van overtuigd. Er zijn een aantal vraagstukken die het tot een uitdagende opgave maken. Op welke technologie gaan we inzetten? Hoe gaan we die ontwikkeling financieren? Hoe komen we aan de juiste kennis? Met wie kunnen we samenwerken? Ik draag hier aan bij door partijen te ondersteunen in hun zoektocht naar partners, technologieën en financiële middelen

Op welke technologie gaan we inzetten? alleen al op het gebied van alternatieven brandstoffen zijn er verschillende scenario’s; wordt het waterstof, (bio)methanol, LNG, ammoniak, elektrisch of een combinatie daarvan? Los daarvan zijn er legio ontwikkelingen die ook een bijdrage leveren aan emissiereductie; van efficiënter rompontwerp tot slimmer verladen. We zien dat bedrijven soms terughoudend zijn om te investeren in een technologie waarvan niet helemaal zeker is dat die toekomstperspectief heeft. En dat is jammer want alleen door dingen uit te proberen doen we waardevolle kennis op die ons helpt om nu en in de toekomst de juiste keuzes te maken. Ik help bedrijven om wel die stap te zetten om te gaan innoveren.

Een andere uitdaging is om actuele kennis op te doen van die technologische ontwikkelingen. Veel kennis wordt ontwikkeld bij instellingen zoals de TU Delft en ook in de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht. Die kennis komt niet vanzelfsprekend bij bedrijven terecht. Ook zijn er veel maritieme startups die interessant kunnen zijn voor meer gevestigde partijen. Ik breng ik die partijen bij elkaar zodat er een sterk netwerk ontstaat. Rondom grote thema’s of projecten, zoals bijvoorbeeld het walstroom-project van Heerema in de Rotterdamse haven, bouwen we mee aan een consortium dat samen het project realiseert.

We zien dat bedrijven in eigen R&D investeren, dat moedig ik uiteraard van harte aan. Investeren in innovatie is niet alleen goed voor het bedrijf zelf, het kan de hele regio versterken. Samenwerking is daarbij noodzakelijk want de opgave van duurzaam varen is te groot om alleen op te lossen. Zeker in de regio Drechtsteden, waar grote scheepsbouwers en toeleveranciers te vinden zijn, is zo ontzettend veel kennis, kunde en vakmanschap vertegenwoordigd. Als die de handen ineen slaan om met elkaar te leren en experimenteren, worden we een toonaangevende regio op het gebied van duurzaam varen op het wereldtoneel.

Daarmee komen we ook op mijn droom: in 2023 staat er op alle toonaangevende beurzen, van de Inmex tot SMM Hamburg, een stand propvol werkende innovaties rondom duurzaam varen. Waar je naast een goed verhaal ook concrete producten en diensten uit de regio vindt. Want als we ergens goed in zijn, dan is het om daadwerkelijk iets te maken.

Waarom ben jij hier eigenlijk zo gepassioneerd over?
Dat heeft met mijn roots te maken. Als geboren en getogen Sliedrechtse bagger(klein)dochter draag ik de regio en zeker de maritieme bedrijven daarbinnen een warm hart toe. En misschien is het nog wel sterker. Als je kijkt naar de historie van de regio zie je een maritieme traditie die ver teruggaat. Door de ligging van de steden en dorpen langs de rivier, leven we al eeuwen met het water. Zo waren arbeiders uit de regio al in de 15e eeuw betrokken bij het graven van de havens van Dordrecht. En ontstond in 1600 baggerbedrijf Prins, met een heel netwerk van toeleveranciers daar omheen. Niet voor niets zijn de bedrijven uit onze regio toonaangevend op het maritieme wereldtoneel. Daar ben ik als Drechtstedeling trots op en het is dan ook mijn persoonlijke missie dat we die concurrentiepositie behouden, of liever nog: versterken. Dat kan echt alleen als we ons gezamenlijk blijven ontwikkelen. Door de noodzaak om de klimaatverandering een halt toe te roepen, komt er steeds meer vraag naar producten en diensten op het gebied van duurzaam varen. Dat biedt nu en in de toekomst stevige kansen waar we vol op moeten inzetten.

Hoe ga jij daaraan bijdragen?
Mijn functie is erop gericht om consortia van bedrijven, instellingen en overheden te vormen waarmee we het maritieme cluster in de regio versterken. Ik zorg ervoor dat ik alle maritieme bedrijven in de regio goed ken, zodat ik ze kan koppelen aan interessante start-ups, kennisinstellingen of aan elkaar. En er gezamenlijk waardevolle kennis opgedaan en gedeeld wordt.  Indien nodig help ik ook met het vinden van toegang tot subsidie en investeringsfondsen.  Verder verdiep ik me graag in alle technologische ontwikkelingen zodat ik een goede sparringpartner kan zijn. En last but not least, ik ga zoveel mogelijk potentiële opdrachten naar de regio brengen. Als er iets uit te vinden, experimenteren, onderzoeken, ontwerpen of te bouwen is op het gebied van duurzaam varen, moet in de Drechtsteden zijn. Heb je nu al zo’n vraag, neem contact met me op dan breng ik je in contact met de juiste partij. Wil je graag kennismaken en/of op de hoogte blijven van de ontwikkelingen: leg contact via LinkedIn, mail (hedi.visscher@innovationquarter.nl) of bel 06-82483457.

Blog: Drecht Cities Young Professionals door Marit van Heugten

- door

Drechtsteden is een doe-regio. Toen de Economic Development Board in 2017 aan de slag ging met het aantrekken en behouden van talent stond dit ‘doen’ dan ook centraal. Vanuit deze mentaliteit ontstond het Drecht Cities Young Professionals programma. Een programma waarin jong talent innovatieve oplossingen vindt voor diverse uitdagingen.

Veel bedrijven zullen de uitdaging van het vinden en vasthouden van jong talent herkennen. Deze uitdaging geldt ook voor de Drechtsteden als gebied. Jonge mensen trekken nog teveel weg. Tijd hier iets aan te doen op een manier die past bij het DNA van de regio.

Een board bestaande uit negen young professionals uit bedrijven en overheid organiseert challenges en events. Een challenge organiseren is natuurlijk niet iets nieuws. Wat dit programma uniek maakt is dat het gaat om échte challenges en cross-overs tussen sectoren. Zo is er een nieuwe fabrieksindeling voor GKN Fokker ontworpen, een coachboot op waterstof voor het Olympische zeilteam en is de toepassing van blockchain in de supply chain onderzocht. In een team zitten steeds acht tot tien young professionals met verschillende achtergronden en uit verschillende bedrijven. Denk aan scheepsbouwers, vliegtuigbouwers, transportbedrijven, toeleveranciers, maar ook het ziekenhuis en de schouwburg doen mee. Het team wordt steeds begeleid door een business owner en een senior project coach gedurende acht werkdagen. Een serieuze tijdsbesteding, wat ook zorgt voor serieuze oplossingen.

Het doel is een netwerk bouwen van jonge mensen in het gebied. We zorgen dat de banden in deze groep hecht zijn, waardoor samenwerking in de toekomst vanzelfsprekender wordt. Deze jonge mensen stromen later namelijk door naar hogere functies in de bedrijven. Naast die mooie strategische doelen is het natuurlijk ook gewoon heel leuk om mee te doen. Je krijgt de kans even uit je dagelijkse ritme te stappen en te leren van andere werkculturen.

Niet iedereen kan zomaar acht dagen vrij maken. Daarom worden ook events en challenges van een dag georganiseerd. Een voorbeeld is de jaarlijkse ‘Drecht Cities Experience’. Georganiseerd volgens de methode: Inspire, experience, fun, oftewel: een inhoudelijk gesprek, een rondleiding en een borrel. Dit vindt plaats bij drie verschillende bedrijven en natuurlijk gaat het verplaatsen tussen de locaties over het water.

De Drecht Cities Young Professionals Board wordt ondersteund vanuit het management van Deal Drecht Cities. Wil jij meedoen als young professional of als bedrijf? Of kom je uit een andere regio en wil je dit ook organiseren? Neem contact op met projectleider Marit van Heugten. We delen graag onze ervaringen!

Meer informatie: www.economicdevelopmentboard.nl/en/youngprofessionals.

Blog: A map for much needed change in the Maritime Industry

- door

By Maarten Fonteijn

There is a growing need for the maritime industry to shift towards sustainable growth. Though the industry makes up 90% of the world’s trade, it is responsible for 3% total greenhouse gas emissions and just one large container vessel in the open sea emits as much sulphur as about 19 million cars in city traffic.[1]

If no action is taken, the maritime industries combined global climate impact share is set to increase exponentially in the coming decades. However, there exist many barriers to change in the industry, namely: the lack of regulation for new fuel sources, unvalidated technologies and overall scattered development budgets. The problem presented by these barriers is that not one solution, innovation or development can ‘fix’ the industry.

This is why Enviu built its THRUST program (Towards Hydrogen-based Renewables Used for Ship Transportation), a multi-year initiative to reduce the climate impact created by the maritime industry and accelerate sustainable growth.

To spur systemic change in the maritime industry THRUST supports research, initiates pilot projects and builds new ventures. By uniting industry partners, technology owners and potential solutions we are demonstrating that the adoption of zero-emission technologies is not just possible, but a profitable long term solution with a working business case.

Right now we have both the moment and momentum to transition towards a more sustainable maritime industry. Intense collaboration can make this potential reality.

Mapping change in the industry
With this goal in mind, THRUST has just developed a Green Maritime Initiatives map, an online resource that displays currently active initiatives on an interactive map, both locally in the Netherlands and globally.

‘At Innovation Quarter we have the mission to stimulate the potential for innovation focusing on South Holland. However the maritime industry is an innately global sector and even regional innovators need to collaborate beyond borders and learn from international projects and development. The Green Maritime Initiatives overview put together by THRUST is a great tool to enable this kind of cross border collaboration and accelerate innovation, in South Holland and beyond’.
Edward Gilding, Innovation Quarter

 

       

 

We want this map to exist as a living overview that can constantly be updated, we urge the sector to reach out and help make this vision come true.

Already, the map is clear proof of the growing momentum for green initiatives across the industry, clearly demonstrating that The Netherlands in particular has a wealth of interesting projects currently underway, firmly countering the common claim that the Dutch industry lags behind the rest of the world.

This is where collaboration can happen
A substantial barrier to transition in the maritime industry is the fragmented nature of most existing research and initiatives. Until now there existed no easy way to gain a quick overview of all the work being conducted.

This meant it was easy for projects to remain isolated and miss opportunities for further collaboration, integration or development.

This map provides two key opportunities to remedy this:

  • It will assist players in the sector in better understanding the currently active initiatives avoiding repeat work and reinventing the wheel.
  • It will highlight opportunities for collaboration both regionally and across borders, creating the opportunity to both strengthen existing projects and accelerate the implementation of existing zero-emission technologies into the maritime sector.

‘In order to build a cleaner maritime sector we need collaboration. We need academia, entrepreneurs and corporates to work together. An overview of all green maritime initiatives is important to make sure that within this field all break-through projects find, learn from and work with one another. That way we can focus our efforts on what has not yet been done or to take what has been done to the next level –  creating a cleaner industry together.’
Klaas Visser, TU Delft

Collaboration: The key towards a zero-emission future
Within the industry, there is growing momentum for a transition towards zero-emission fuels. In our talks with stakeholders just a couple of years ago, zero emission fuels like hydrogen were seen as an unknown and a far off utopian goal rather than something that had a realistic shot at mainstream adoption.

Today when we talk to those same stakeholders, there is now widespread recognition that change is on the horizon. Today’s talks are now of adoption so as not to be left behind – a radical departure from the conversations just two years ago.

We know to accomplish such a transition, intense collaboration between fundamental researchers, technology providers, industry players and business builders is not just important, but a necessary prerequisite. We believe our green initiatives map represents a step towards fostering this kind of collaboration.

If there is any information in our map that is inaccurate or you notice that your initiative or an initiative you know is not included, please reach out! You can find Maarten or Tim via their emails  maarten@enviu.org or tim@enviu.org.

If you’re interested in the work we’re doing at THRUST you can get an overview of our current work and active projects on our website.

[1] https://www.cadmatic.com/en/resources/articles/does-one-ship-pollute-as-much-as-50-million-cars/

Blog: MATCH by PortXL – Think like a tugboat

- door

Al vijf jaar lang zet PortXL zich in om innovatieve (jonge) ondernemers voet aan de grond te laten krijgen in het maritieme bedrijfsleven. Zo werken we samen aan een sterke, toekomstbestendige haven. En juist nu, in deze tijd van crisis, moet er een tandje bij. Daarom komt PortXL met een nieuwe aanpak, MATCH by PortXL.

De missie van MATCH by PortXL is simpel: we willen 100 innovatieve experimenten in een jaar tijd realiseren. Hoe? Door bedrijven en ondernemers met elkaar te verbinden, anders gezegd: schepen verbinden met sleepboten die het grote schip veilig naar de haven begeleiden. De samenwerking tussen schip en sleepboot is namelijk belangrijk om het doel te bereiken, de een kan simpelweg niet zonder de ander. Daarom de oproep aan de bedrijven in de Rotterdamse haven: Think like a Tugboat!

De Rotterdamse haven is nog altijd de grootste haven van Europa en een onmisbare speler op de wereldmarkt. Maar we leven momenteel in een lastige tijd. COVID-19 speelt nog steeds een grote rol en dat zorgt voor een onzekere markt. De uitdagingen zijn enorm. Willen we onze haven toekomstbestendig houden, dan moeten we nu (en blijvend) aan de slag. De haven moet niet alleen schoner en duurzamer worden, maar vooral ook slimmer. Om sterk en competitief te blijven, moeten we innoveren; openstaan voor nieuwe ontwikkelingen omtrent automatisering en digitalisering en kansen durven aangrijpen. Niet alleen, maar met elkaar, samenwerken om het beste resultaat te bereiken. Het grote schip kan de haven immers niet veilig bereiken zonder sleepboten.

MATCH by PortXL
Innovatie is inmiddels een veelgehoord en populair woord in de maritieme sector. Ieder bedrijf doet er wel ‘iets’ mee, sommigen meer dan anderen. In de praktijk zien wij van PortXL dat innovatie vaak ook nog spannend wordt gevonden. Maar feit is: we kunnen er niet meer omheen. Het is geen keuze meer of een leuk ‘extraatje’; het is noodzaak willen we als haven, en als havenbedrijfssector, met elkaar blijven voortbestaan. Daarom heeft PortXL MATCH by PortXL opgezet.

Wat is MATCH?
Think like a tugboat, dat is de kern van MATCH. In kleine stapjes samen met anderen de juiste richting opgaan. Zo maken we met elkaar de Rotterdamse haven nog sterker en maak je ook als bedrijf stappen richting de toekomst. Want we moeten constateren dat budgetten voor onderzoek en ontwikkeling bevroren zijn en veel innovatieprojecten tot stilstand zijn gebracht. Een harde klap voor veel innovatieve ondernemers maar uiteindelijk ook voor de bedrijven in de haven; een hoop potentie blijft immers onbenut. En juist wanneer er straks betere tijden aanbreken, moeten we er als haven weer staan. Hoe mooi en kansrijk is het dan als de bedrijven in de haven dat samen met innovatieve (jonge) ondernemers doen?

100!
MATCH is september 2020 gestart met een testgroep van 30 bedrijven uit de haven. Onze ambitie ligt hoog! Wij willen in 12 maanden tijd:

  • 200 bedrijven (onze ‘schepen’) bedienen
  • 400 innovatie uitdagingen verwerken
  • 2000 startups/scale-ups (onze ‘sleepboten’) matchen
  • 100 innovatieve experimenten tot stand brengen

100 pilots… Is dat veel? Ja, dat is heel veel, maar niet onhaalbaar, want PortXL neemt zoveel mogelijk drempels weg. In het kort ons stappenplan:

  • Elk bedrijf (het ‘schip’) vanuit de haven kan digitaal zijn innovatie uitdaging inbrengen bij PortXL. Denk hierbij aan: alternatieve brandstoffen, het voorspellen van onderhoud of het optimaliseren van document stromen in de organisatie.
  • Wij raadplegen vervolgens ons wereldwijde netwerk van meer dan 4000 innovatieve ondernemers (onze ‘sleepboten’), en zoeken naar oplossingen die passend zijn bij de betreffende vraag van het bedrijf.
  • Vervolgens selecteert PortXL vijf tot tien oplossingen en presenteert deze in een rapport bij de aanvrager. Geen ellenlange analyses, maar korte, bondige rapporten. Tien oplossingen betekent tien A4-tjes.
  • Als jij als aanvrager een interessante oplossing ziet, dan verzorgt PortXL de introductie, inclusief handvatten voor mogelijke samenwerking. De pilot kan van start en schip en sleepboot liggen op koers!
  • PortXL biedt de bedrijven die een pilot starten drie maanden digitale ondersteuning.

Zo had een partner van PortXL een uitdaging rondom de zuivering van water. PortXL vond een bedrijf in Canada die de oplossing bleek te hebben met een speciaal membraam. Tijdens de test werd het afvalwater met 95% gereduceerd. Een enorm succes! De handen zijn ineen geslagen om dit op grote schaal uit te rollen.

PortXL: wie wij zijn
PortXL zet zich sinds 2015 in om het havenbedrijfsleven te ondersteunen bij innovatie. Wij helpen innovatieve ondernemers en startups voet aan de grond te krijgen bij bedrijven die hun processen willen verbeteren. Voor startups is het vinden van de juiste ingangen bij bedrijven, het wachten op besluitvorming, het opstarten van projecten, et cetera, een  tijdrovend proces. Bedrijven op hun beurt zijn ook gebaat bij de snelle start van een innovatief project, zodat hun werk efficiënter en kostenbesparender kan worden uitgevoerd. Win-win!

PortXL: hoe wij werken
Met een wereldwijd netwerk van inmiddels meer dan 4000 innovatieve ondernemers, heeft PortXL voor bijna elke vraag een oplossing. Bedrijven benaderen ons met een probleem of vraagstuk, wij zoeken oplossingen waarna we hen in contact brengen met ons netwerk. We werken regelmatig samen met bedrijven als Shell, Vopak, Havenbedrijf Rotterdam en Van Oord en hebben al meer dan 200 betaalde contracten tot stand gebracht.

PortXL en startups
PortXL is kritisch op startups die zich aan het netwerk toevoegen. Wij werken alleen met afgeronde innovaties. Producten moeten voorbij de testfase zijn en ‘klaar’ zijn, en alleen nog afgestemd worden op de specifieke cases van een opdrachtgever.

Werk samen met een van onze sleepboten!
De potentie in de Rotterdamse haven is enorm. Veel bedrijven in de stad en de haven hebben nog geen innovatiebudget en voeren slechts ad hoc een project uit. Dit is de kans voor jouw bedrijf om over de inzet van een sleepboot te gaan denken. Want het gaat niet alleen om de toekomst van de Rotterdamse haven, het gaat ook om de toekomst van jouw bedrijf. Dus ben jij een van die schepen die samen de sleepboten de haven gereed willen maken voor de toekomst? Neem dan contact op met het team van PortXL via match@portxl.org

Over de sleepboot
Kleine sleepboten manoeuvreren enorme schepen de haven in en uit en daarvoor moeten ze zware staalkabels aan die schepen bevestigen. Dat gebeurt stap voor stap. Steeds wordt een groter touw aan het schip bevestigd. Het hele proces om de haven te bereiken is er een van kleine duwtjes geven in de juiste richting. Beetje bij beetje vaart het schip met behulp van de sleepboot de juiste koers. Zodat uiteindelijk de sleepboot het enorme schip begeleidt naar de veilige haven. Dat is pas teamwork. Daar waar het schip eindigt, start de sleepboot.

Zonder sleepboten bereiken vrachtschepen de haven niet. En zonder containers is het werk van een sleepboot overbodig. Het een heeft het ander nodig.

 www.matchbyportxl.com

Blog: Talent Innovation Pool Community door Lisa Weggemans

- door

Hoe kunnen we de veelzijdigheid en innovaties van de maritieme wereld meer naar buiten brengen, om zo nieuwsgierigheid te wekken voor deze dynamische sector?  Dat is de vraag waar het multidisciplinaire team van studenten en young professionals van de TIP Community zich mee bezig houdt. In deze blog lees je meer over de community en hoe het team te werk gaat!

Eerst even voorstellen; ik ben Lisa Weggemans en werk als campus recruiter en stage coördinator bij Damen Shipyards. Samen met Femke, die haar kantoorstage bij ons volgt, doen we vanuit Damen mee aan het TIP project. Andere deelnemende bedrijven zijn Mammoet, RH Marine en GustoMSC.

Maar wat is nu eigenlijk de TIP Community? TIP staat voor Talent Innovatie Pool, waarin jonge medewerkers van verschillende bedrijven samenkomen om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Hierdoor ontstaat een kenniscommunity van young professionals die samenwerken aan innovatie. Aan elke medewerker wordt een student gekoppeld die, voor zijn of haar stage, voor een betrokken bedrijf een innovatievraag onderzoekt.

Wat bijzonder is aan het project, is dat het doel niet van te voren vast staat, dit bepaal je met elkaar. Vervolgens faciliteert de project leider, Danielle Stolk, in passende masterclasses die ons helpen dit doel te behalen. Het doel waaraan wij werken is om nieuwsgierig te wekken voor de maritieme sector en de veelzijdigheid van deze sector zichtbaar maken. We zijn op dit doel gekomen omdat we allemaal zien dat er al diverse dingen gebeuren aan innovaties en verduurzaming in de sector. Tegelijkertijd zijn het vaak traditionele (familie-)bedrijven, die de innovatieve kant niet echt uitstralen en naar buiten brengen, waardoor bijvoorbeeld jongeren en studenten wellicht eerder kiezen voor een sector die wél meer het innovatieve karakter naar buiten brengt.

In september zijn we met het project gestart en om de week komen we in totaal 10 keer (virtueel) bij elkaar. Nadat we in de eerste sessies elkaar hebben leren kennen en ons gezamenlijke doel hadden bepaald, zijn we aan de slag gegaan. Zo hebben we tijdens een training van Youngworks ons verdiept in generatie Z. Wat vindt deze generatie belangrijk en hoe enthousiasmeer je hen? En in november kwamen we voor het eerst fysiek bijeen op een inspirerende locatie: het Innovation Dock op de RDM campus waar Jurjen Lengkeek, co-founder van RDM Next ons meenam in de wereld van innovaties. Naast de verdiepende sessies wordt ook gewerkt aan persoonlijke ontwikkeling. Iedereen heeft een persoonlijk doel gesteld, waarmee we ook aan de slag gaan tijdens het project.

Op deze manier vergaren wij kennis van allerlei verschillende onderwerpen. Het zijn als het ware puzzelstukjes waar wij als team een geheel van maken om uiteindelijk nieuwe technologieën in de maritieme sector meer te laten zien aan de buitenwereld! Het is een hele leuke manier om door samen te werken met mensen van verschillende bedrijven je kennis te verrijken! Benieuwd hoe het project zich ontwikkelt? Volg de updates via: https://www.linkedin.com/company/tip-community/

Leo Blankenstein

Blog: Veertig jaar vernieuwen bij VAF Instruments

- door

Na veertig jaar dienst en een indrukwekkende loopbaan bij VAF Instruments BV gaat algemeen directeur Leo Blankenstein deze maand met welverdiend pensioen.

Het bedrijf uit Dordrecht is al sinds 1938 toeleverancier van meet- en regelapparatuur, inmiddels voornamelijk voor de maritieme sector. Dankzij een innovatief karakter blijft VAF Instruments zich voortdurend aanpassen aan de steeds veranderende vraag van de scheepvaart. Begonnen als voorraadbeheerder klom Leo op tot algemeen directeur bij de marktleider op het gebied van maritieme sensoren en meetsystemen. We vroegen hem welke innovaties en crises hij in veertig jaar meemaakte en hoe VAF Instruments zich blijft voorbereiden op de toekomst.

Via welke stappen bent u gekomen waar u nu staat?

‘Dat is een apart verhaal. In mijn jeugd wilde ik mijn boterham verdienen in de muziek. Die droom pakte niet zo succesvol uit. Ik was 25 en kreeg meer materiële behoeften, dus ging ik op zoek naar een vaste baan met meer zekerheid. De banen lagen niet voor het oprapen aan het begin van de jaren 80 en ik was blij dat ik ergens aan de slag kon. Ik begon bij VAF als voorraadbeheerder en klom van daaruit op naar logistiek management, productontwikkeling, marketing en sales en uiteindelijk naar de functie van algemeen directeur. Het mooie aan VAF vind ik dat het een heel specialistisch bedrijf is. We hebben veel medewerkers die beschikken over specifieke kennis van de producten en de daarbij behorende toepassingsmogelijkheden voor de scheepvaart. Die unieke kennis en ervaring maakt het mogelijk om te blijven innoveren.’

Wat is volgens u kenmerkend aan het bedrijf?

‘Onze omzet bestaat voor 95 procent uit verkoop aan de buitenlandse maritieme industrie. We zijn dus heel internationaal georiënteerd en tegelijkertijd regio-gebonden. In het gebied Rotterdam en Drechtsteden gebeurt ontzettend veel op scheepvaartgebied. Doordat we daar middenin zitten, weten we waar de scheepvaart behoefte aan heeft en zien we kansen voor nieuwe producten. Die we vervolgens snel op de markt kunnen brengen.’

Welke grote innovaties heeft u meegemaakt in uw tijd bij VAF Instruments?

‘De afgelopen veertig jaar is er veel geautomatiseerd, zowel op het gebied van administratieve processen als productiemethoden. Robots maken een nieuwe vorm van productie mogelijk en er zijn veel nieuwe materialen beschikbaar gekomen. Van huis uit is VAF leverancier van sensoren en meetsystemen voor de maritieme sector, maar de laatste jaren zijn we ook meetgegevens gaan verzamelen ten behoeve van data-analyse en -verrijking. Het verzamelen van data is niet zo ingewikkeld, maar op het gebied van analyse en optimalisatie hebben we enorme ontwikkelingen doorgemaakt. Dat komt doordat we altijd investeren in goed opgeleide mensen die de nieuwste technologieën beheersen. Zo groeide VAF van sensorleverancier uit tot systeemleverancier.’

Op welke manier draagt die transitie bij aan de scheepvaart en meer in het algemeen aan de maatschappij?

‘Net als in veel andere sectoren speelt in de scheepvaart al jarenlang het energievraagstuk. Wil je het energieverbruik van een zeeschip verlagen, dan kun je drie dingen doen: het rendement van de hoofdmotor optimaliseren door tijdig onderhoud, het rendement van de scheepsschroef optimaliseren of de aangroei aan de romp beperken. Onze meetsystemen bevinden zich in het voortstuwingssysteem van het schip en verschaffen informatie over de conditie van motor, romp en schroef. Dit inzicht draagt bij aan een efficiënter verbruik van brandstoffen en dus aan een lagere CO2-uitstoot. En bovendien aan een kostenbesparing voor de scheepseigenaren en rederijen, want brandstofkosten vertegenwoordigen ruim 60 procent van de totale operationele kosten. Daarmee dragen onze meetsystemen bij aan een flinke kostendaling voor zeetransport.’

De afgelopen veertig jaar heeft u meerdere crises meegemaakt. Welke waren dit en hoe gaat VAF Instruments daarmee om?

‘We hadden natuurlijk 9/11, de bankencrisis in Amerika, de financiële crisis in Griekenland en recent de coronapandemie. In zulke situaties is het van belang dat je bedrijf financieel gezond is en kan meebewegen met mondiale ontwikkelingen. De mogelijkheid om je te focussen op andere markten of toepassingen is dan cruciaal. En in 2009 hadden we een interne crisis toen het volledige bedrijfspand afbrandde. We moesten tijdelijke huisvesting en een nieuwe permanente bedrijfsruimte vinden en ondertussen de productie zo snel mogelijk weer opstarten. De medewerkers werden verdeeld in teams met eigen taken en bevoegdheden. Al snel bleek dat het veel opleverde om mensen vrijheid te geven. Dankzij die flexibele aanpak waren onze snellopende producten al twee maanden na de brand weer leverbaar.’

Hoe zorgt VAF Instruments dat het ook na uw vertrek blijft innoveren?

‘Innovatie begint bij goed luisteren naar je klanten. Vervolgens zoek je voor de problemen een oplossing. Onze klanten streven al jarenlang naar efficiëntere en schonere scheepvaart, dus zoeken we naar manieren om dat mogelijk te maken. We hebben veel gesprekken met scheepseigenaren en passen op basis daarvan onze producten en software aan. Ook in de toekomst blijven de mensen bij VAF voortdurend met klanten in gesprek en op basis daarvan blijft VAF producten ontwikkelen en vernieuwen.’

Hoe verwacht u dat de digitalisering zich in de scheepvaart verder zal ontwikkelen?

‘Door het verzamelen, analyseren en koppelen van informatiebronnen zijn er de laatste jaren enorme stappen gezet. Die zijn met name gericht op het optimaliseren van de drie voorstuwingsonderdelen: de hoofdmotor, de romp en de schroef van het schip. Maar er is veel meer mogelijk als we verder denken. Zo kun je ook gebruikmaken van de weersomstandigheden, zeestromingen, getijden en logistieke informatie. Ik verwacht dat zulke methoden zullen leiden tot verdere integratie van systemen, met een enorm besparingspotentieel.’

Welke samenwerkingsverbanden zou u graag zien ontstaan rond de maritieme sector?

‘Met name die tussen het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs. Op het gebied van informatica, data-analyse en wiskundige methoden heeft Nederland een hoog kennisniveau. Om dat te behouden is het van belang dat het onderwijs aandacht besteedt aan de nieuwste technologieën en studies op deze gebieden. Er zullen dan meer start-ups ontstaan die zich daarmee bezighouden. Die bieden interessante kansen voor de sector, want door optimalisatie van de algoritmes en softwaresystemen kun je de scheepvaart efficiënter inrichten. Het is dan ook van groot belang dat we bedrijven die innovaties aanjagen binnen onze landsgrenzen houden.’

Rotterdam is al jarenlang de maritieme hoofdstad van de wereld. Wat denkt u dat nodig is om die leidende positie te behouden?

‘In de eerste plaats goed inspelen op de steeds strengere internationale regelgeving, die ervoor moet zorgen dat schepen efficiënter en schoner gaan varen. Ten tweede is een efficiëntieslag nodig om havens en schepen beter te benutten door een goede logistieke afstemming van vraag en aanbod. Dat maakt de scheepvaart schoner, wat tijd en geld scheelt én het milieu spaart.’

Wat gaat u doen als u met pensioen bent?

‘Wat ik al deed vóór ik begon bij VAF: meer muziek maken. Ik speel klassiek gitaar en wil dat nu ook in ensembles gaan doen, daar had ik naast mijn baan niet genoeg tijd voor. En het zal je niet verbazen dat ik een bootje heb. Daar ga ik straks veel mee varen. Op de planning staat in ieder geval een reis naar de Oostzee, richting Denemarken.’