Duurzaamheid als kans: inzichten uit de ontbijtsessie circulariteit & digitalisering

Duurzaamheid biedt bedrijven niet alleen een noodzakelijke stap naar de toekomst, maar ook concrete economische kansen. Tijdens deze inspirerende sessie deelden experts praktische tools en voorbeelden om duurzaamheid succesvol te integreren in bedrijfsmodellen, zonder alles om te gooien.

Deze ontbijtsessie was onderdeel van de reeks ‘Digitalisering en circulariteit’ en werd georganiseerd door NMT, Maritime Delta en Digitalzh.

Sustainable Performance Monitor: inzicht en structuur

Albert Gast en Koos Kerstholt presenteerden de Sustainable Performance Monitor, een nieuwe managementtool die bedrijven ondersteunt bij het combineren van economische winst met ecologische en sociale waardecreatie. Het doel is om bedrijven te helpen circulaire processen te implementeren zonder hun bestaande businessmodellen volledig te veranderen. Hun boodschap was helder: “Je hoeft je eigen businessmodel niet om zeep te helpen om circulariteit toe te voegen aan je bedrijf.”

Circulariteit en digitalisering: kansen en uitdagingen

Nina Vielen van ECHT legde de nadruk op de kansen die ontstaan door circulariteit en digitalisering. Circulariteit draait om het hergebruiken van grondstoffen en het minimaliseren van afval. Innovaties in productontwerp en materiaalgebruik kunnen de CO2-uitstoot aanzienlijk verlagen. Een belangrijk punt: 80% van de CO2-voetafdruk van een product ontstaat bij de winning en verwerking van grondstoffen.

Digitalisering speelt hierin een sleutelrol, omdat transparante data inzicht geeft in verbeterpunten en duurzaamheidsresultaten zichtbaar maakt. Hoewel de overgang naar circulariteit gepaard gaat met uitdagingen, zoals complexe regelgeving, biedt het op de lange termijn een concurrentievoordeel.

Praktische toepassingen: succesverhalen uit de praktijk

Egbert Vennik van Hendrik Veder Group liet zien hoe duurzaamheid een waardevol businessmodel kan zijn. Door oude kabels te recyclen tot granulaat en klanten een dashboard met inzichten in besparingen te bieden, versterkte het bedrijf zijn concurrentiepositie. Door goed naar klantbehoeften te luisteren, ontwikkelden ze ook nieuwe diensten zoals onderhoudsservices en kortere levertijden.

Samenwerking en ketenopbouw

Daniel Biegel van Heerema benadrukte het belang van samenwerking in de keten. Met een interne marktplaats en standaardisatie van materialen verhoogde het bedrijf het hergebruikpercentage en verlaagde het de kosten. Door oude materialen opnieuw in te zetten in nieuwe projecten, draagt Heerema bij aan een circulaire en efficiënte keten.

Een oproep tot actie

De sessie maakte duidelijk dat duurzaamheid geen kostenpost hoeft te zijn, maar juist een bron van kansen en innovatie. Bedrijven die samenwerken, luisteren naar hun klanten en gebruikmaken van praktische tools zoals de Sustainable Performance Monitor, kunnen een voorsprong nemen in een veranderende markt. Duurzaamheid is niet langer een optie, maar een essentiële stap richting een toekomstbestendige bedrijfsvoering.

Hoe versterken we samenwerking op verschillende niveaus in de Maritime Delta?

De Sectoragenda op landelijk niveau, de koploperprojecten en de Regionale Maritieme Agenda voor het bestendigen van regionale samenwerking – wat draagt waar aan bij en waar kun je bij aankloppen als maritieme ondernemer? Onder de vlag van de Sectoragenda Maritieme Maakindustrie werken bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen om innovatie en duurzaamheid naar een hoger niveau te tillen. De inzet? De maritieme industrie toekomstbestendig en internationaal concurrerend maken. En dat is niet zonder reden: als Nederland in de maritieme top wil blijven, zijn technologische doorbraken en innovatieve samenwerkingen hoognodig. In dit artikel geven we je antwoord op enkele van de belangrijkste samenwerkingsinitiatieven.

Innovatieve koplopers en technologieën in de keten

Een bezoek aan Buccaneer Delft en De Haas Maassluis B.V. (Shipyard) gaf onlangs een levendig beeld van de nieuwe technologieën en innovaties die worden ontwikkeld. Startups zoals Flying Fish en NextOcean spelen hier een sleutelrol. Flying Fish ontwikkelt bijvoorbeeld drones die zonder bemanning inspecties op zee kunnen uitvoeren, wat niet alleen veiliger, maar ook efficiënter en sneller is. Deze drones kunnen mogelijk de doorlooptijd van onderhoudswerkzaamheden met 30% verkorten, een doorbraak in de huidige keten.

NextOcean werkt aan voorspellende technologieën die golven en weersomstandigheden nauwkeuriger kunnen inschatten. Hiermee kunnen rederijen niet alleen veiliger navigeren, maar ook brandstof besparen door routes optimaler te plannen.

Versnellen, dat doen de koploperprojecten uit de Sectoragenda maritieme maakindustrie ook. Eén van die projecten is ‘Werf van de Toekomst’, waar ook De Haas Shipyards een grote rol in speelt. De focus ligt hier op de ontwikkeling van een toekomstgerichte werf die zorgt voor 10-15% verlaging van bouwkosten en waardebehoud van materialen. Met steun van gedeputeerde Arne Weverling van de Provincie Zuid-Holland en maritiem gezant Kees van der Staaij willen we met dit bezoek de sector vanuit de regio benaderen en de ontwikkelingen vanuit het Rijksregiebureau voor de maritieme maakindustrie op de agenda zetten.

Het Rijksregiebureau: een nieuwe koers

Een ander belangrijk aspect van de Sectoragenda is het streven naar betere coördinatie op rijksniveau. De maritieme sector is traditioneel verdeeld over verschillende ministeries, wat voor versnippering en een gebrek aan focus zorgt. Met de oprichting van het Rijksregiebureau voor de maritieme maakindustrie op 1 oktober dit jaar, bundelen de betrokken ministeries hun kennis en krachten om de sector effectiever te ondersteunen. Dit nieuwe coördinatiebureau moet ervoor zorgen dat de maritieme maakindustrie niet alleen nationaal, maar ook internationaal sterker uit de verf komt en beter kan inspelen op de snel veranderende markten.

Welke initiatieven zijn er zoal?
We presenteren graag een aantal actieve regelingen. De pagina financieringsinstrumenten geeft een compleet beeld van de actieve regelingen, subsidietrajecten en investeringsfondsen. 

  • Subsidieregeling maritieme innovatieprojecten: deze regeling is voor samenwerkingsverbanden en de gezamenlijke partijen moeten in ieder geval werken aan producten en diensten voor de maritieme maakindustrie. Einddatum: 30 januari 2025.
  • Maritieme Innovatie Impuls Projecten: De MIIP zijn bedoeld om maritieme innovaties een financieel impuls te geven door het co-financieren van een eerste haalbaarheidsonderzoek en om samenwerking binnen de maritieme sector te bevorderen. Einddatum: 10 januari 2025.
  • IRO, TKI Offshore Energy & InnovationQuarter: Leveren met het koploperproject “Robotisering wind op zee” een concrete bijdrage aan de ontwikkeling en implementatie van robotisering in offshore energie.

Met projecten als de Werf van de Toekomst, innovatieve startups in de keten, nieuwe samenwerkingsverbanden op nationaal niveau en de vernieuwde Regionale Maritieme Agenda zet de Nederlandse maritieme maakindustrie nu stevig in op een duurzame koers. Voor wie zelf wil bijdragen en ideeën heeft om de ontwikkelingen te versnellen: meld je aan bij Leandra Gouw en Tjarco Wassink

CMT International presenteert ‘s werelds eerste circulaire methode voor veilige scheepsontmanteling

Op 12 december 2024 demonstreerde het consortium CMT International ’s werelds eerste circulaire en milieuvriendelijke methode voor veilige scheepsontmanteling bij partner Huisman in Schiedam. CMT ontwikkelde het prototype samen met Huisman, wat diens locatie in Schiedam de aangewezen plek maakte om de draadzaagtechnologie te demonstreren. Een draadzaag werd eerder succesvol gebruikt bij scheepsberging onder water. Voor een groot en internationaal publiek toonde het prototype van 9 meter breed en 6 meter hoog aan dat de technologie ook op land toepasbaar is. Nu het bewijs is geleverd dat de techniek niet alleen circulair en veilig is, maar ook praktisch inzetbaar, zullen zich naar verwachting de nodige nieuwe investeerders en partners melden.

24 jaar geleden stond ondernemer Frank Geerdink op een strand in India. Overal waren slopers bezig honderden afgedankte zeeschepen handmatig te ontmantelen. Menselijk en ecologisch onacceptabel, vond hij. Dat moment legde de basis voor Circular Maritime Technologies.

Kort samengevat bestaat de CMT Diacutron uit een speciaal ontworpen draadzaag die afgedankte zeeschepen in plakjes snijdt. Alhoewel, ‘plakjes’… Het gaat hier om een 40 meter hoge machine die schepen in 90 minuten in delen van 150 tot wel 300 ton snijdt. Volledig circulair, veilig én schaalbaar. Kortom, een innovatie met potentie om de industrie te transformeren.

Van passieproject naar startup

Frank voorzag met zijn circulaire werf een werkbare oplossing voor het groeiende wereldwijde probleem van het ontmantelen van afgedankte zeeschepen. Jarenlang werkte hij met enige regelmaat aan zijn passieproject, tot hij in 2015 besloot zijn ideeën tot uitvoer te brengen. De toenemende vraag naar schoon, hoogwaardig staal bood een unieke kans. Om die te pakken, had hij wel hulp nodig. Die was niet ver te zoeken: zijn aanstekelijke enthousiasme en sterke concept sloegen aan, zowel bij visionairs als investeerders.

Made in Holland

Zo kwam venture building studio Enviu aan boord van het consortium. ‘Toen Frank ons benaderde met zijn visie, zagen we direct hoe goed die aansloot bij onze werkwijze’, vertelt Daniël Moolenburgh, venture builder bij Enviu. De organisatie ontwikkelt bedrijven om sociale en milieuproblemen aan te pakken en markten duurzaam en blijvend te transformeren. Binnen het consortium combineert Enviu technologieën en strategieën die de scheepssloopsector voorgoed kunnen veranderen.

Ook InnovationQuarter speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van CMT. Denk aan toegang tot het omvangrijke netwerk van de organisatie en ondersteuning bij financierings- en subsidieaanvragen, waaronder een subsidie van Kansen voor West. ‘Zonder InnovationQuarter waren we hier dus niet geweest’, zegt Frank. Volgens Daniël is deze brede support onmisbaar: ‘Ze zijn actief, betrokken en hebben expertise in huis die echt verschil maakt.’ Mede hierdoor blijft CMT stevig verankerd in de regio; de eerste circulaire werf moet in Rotterdam komen. ‘Met ons adagium Made in Holland laten we zien hoe technologie problemen omzet in kansen, gewoon hier in Nederland.’

‘Een brood snijd je toch ook eerst in plakjes voordat je het opeet?’

– Frank Geerdink, oprichter en managing director CMT International

Volledig circulair

Frank legt het idee achter de CMT Diacutron eenvoudig uit: ‘Vergelijk het met een brood. Dat snijd je toch ook eerst in plakjes voordat je het opeet?’ Met een shiplift wordt het afgedankte schip uit het water gehaald en op een vloeistofdichte ondergrond geplaatst. Dit voorkomt dat schadelijke vloeistoffen weglekken. Vervolgens snijdt een gigantische draadzaag in 90 minuten een plak van 150 tot 300 ton van het schip. Die wordt in blokken gezaagd en gescheiden in vier categorieën: staal, non-ferrometalen, organische materialen en restmaterialen.

Afvalmaterialen worden ter plekke verwerkt. ‘In zo’n schip zit werkelijk van alles: motoren, leidingen en zelfs complete slaapkamers.’ Een deel van de afvalstroom wordt via een pyrolytisch systeem omgezet in waterstof. ‘Die stoppen we in een brandstofcel die de werf van energie voorziet. We zijn echt volledig circulair. Niets van waarde gaat verloren.’ De aanpak combineert efficiëntie dus met duurzaamheid, waarmee CMT niet alleen een milieuprobleem oplost, maar ook een nieuwe standaard zet in de wereld van scheepsontmanteling.

Concurrerend met lagelonenlanden

CMT onderscheidt zich volgens Daniël door drie krachtige pijlers: circulariteit, veiligheid en concurrentie. Meteen vanaf het begin stond de hoogste graad van circulariteit centraal: ‘Alleen dan kun je écht impact maken.’ Alle onderdelen van een schip krijgen een zo hoogwaardig mogelijke bestemming. Het gerecyclede staal is van een kwaliteit die elders niet verkrijgbaar is. Hiermee biedt CMT een unieke meerwaarde voor de staalindustrie.

‘Een zeeschip van 200 meter wordt binnen een week verwerkt tot schone staalplaten.’

– Daniël Moolenburgh, venture builder bij Enviu

Verder is het proces volledig geautomatiseerd. Medewerkers kunnen op veilige afstand werken en komen niet in contact met gevaarlijke stoffen en materialen. Die worden direct opgevangen en verwerkt – zonder schade aan de natuur. Automatisering zorgt daarnaast voor enorme efficiëntie. ‘Een zeeschip van 200 meter wordt in binnen een week verwerkt tot schone, platte platen staal. We kunnen dus snel werken en daarmee concurreren met lagelonenlanden’, legt Daniël uit. Deze combinatie van duurzaamheid, veiligheid en snelheid biedt een toekomstgerichte oplossing voor de scheepssloopproblematiek.

Op weg naar circulaire maritieme industrie

Daniël kijkt met enthousiasme terug op de demonstratie van het prototype. ‘Er was een mooie mix aan huidige en potentiële partners en financiers aanwezig, naast een stevige bestuurlijke delegatie. De sfeer was energiek en positief. Dat was al zo bij de presentatie van Huisman en CMT, waar bleek dat gelegenheid en noodzaak nu mooi samenkomen. Bij de demonstratie werd dat enthousiasme alleen maar bevestigd, want de geslaagde test bewijst dat verandering ook daadwerkelijk mogelijk is. We hopen dat we die positieve energie kunnen omzetten in de volgende concrete stappen voor CMT, op weg naar een circulaire maritieme industrie.’

Standaard voor de toekomst

Frank ziet een toekomst vol kansen. Naar verwachting moeten in 2030 meer dan 2.000 zeeschepen per jaar ontmanteld worden. ‘We kunnen in Europa nog maar een fractie daarvan aan. Maar CMT-werven bieden het begin van een oplossing.’ Hij verwacht dat de demonstratie deuren opent naar een eerste werf in Nederland én meer internationale samenwerkingen. ‘We hebben al interesse vanuit Japan. CMT is niet langer de droom die begon op dat Indiase strand, maar een haalbare standaard voor de toekomst.’

Meer weten over CMT International of geïnteresseerd in een samenwerking? Neem contact op met Leandra Gouw.

Jong Haventalent 2024 over haar afgelopen jaar

‘Je kan niet in één jaar de hele wereld veranderen’

Jong Haventalent 2024, Charlotte Janssen, over haar afgelopen jaar. Lees meer